Inzetten op leesmotivatie: hoe doe je dat?
Nederlandse leerlingen behoren wereldwijd tot de beste én minst gemotiveerde lezers. In de bovenbouw van het basisonderwijs begint hun leesmotivatie te zakken, en deze daling zet door in het voortgezet onderwijs.
DE URGENTIE IS GROOT – Het recente onderwijsonderzoek pisa, waaruit blijkt dat de leesvaardigheid in Nederland achteruit holt, stemt zorgelijk. Stichting Lezen-directeur Gerlien van Dalen geeft haar visie op de staat van het lezen en leesonderwijs in Nederland, en de rol van Stichting Lezen als spin in het web van de leesbevordering.
In haar promotieonderzoek is Marloes Schrijvers (2019) nagegaan in hoeverre literatuuronderwijs zich leent voor het ontwikkelen van inzicht in jezelf en anderen, en met welke aanpak in de klas dat inzicht gestimuleerd kan worden.
De coronacrisis heeft de leesbevordering in de kinderopvang en klassen stilgelegd. Gelukkig zijn er genoeg online-initiatieven waarmee je ook thuis met lezen, schrijven en boeken aan de slag kunt. We zetten een selectie van de (tijdelijk) gratis activiteiten rond online leesbevordering op een rij.
Kinderboekenambassadeur Manon Sikkel is samen met Stichting Lezen de #ikleesthuischallenge voor kinderen gestart. We willen positief blijven! Elk nadeel heeft zijn voordeel: veel binnen zitten en thuis zijn, betekent natuurlijk ook dat kinderen eindelijk al die boeken kunnen lezen waar ze normaal geen tijd voor hebben.
Ook dit jaar biedt Stichting Lezen met steun van Stichting de Versterking het project Vakantielezen aan. Er kunnen maar liefst 7.500 kinderen deelnemen aan het project, uit groep 3 en 4 in krimp- en anticipeerregio’s. De POI ontvangt de gevulde Vakantieleestasjes, benadert zelf de bibliotheken en verdeelt de tasjes onder bibliotheken in de regio.
Onlangs verscheen Ondergedoken als Anne Frank. Verhalen van Joodse Kinderen in de Tweede Wereldoorlog van Marcel Prins en Peter Henk Steenhuis. De bundel is in 2011 al eens verschenen en nu opnieuw uitgebracht als een speciale uitgave voor het mbo in het kader van 75 Jaar Vrijheid. Het boek kan door mbo-docenten worden gebruikt bij de lessen burgerschap en Nederlands.
De landelijke finales van de Nationale Voorleeswedstrijd, de Pabo Voorleeswedstrijd en Read2Me! zijn afgelast. Hiermee volgen we de maatregelen van de overheid om verspreiding van het coronavirus tegen te gaan.
De Voorleeshoek biedt de filmpjes tot 6 april gratis aan voor alle kinderen in Nederland. Een leuke & educatieve manier om de kinderen thuis te vermaken.
Ouders kunnen via www.devoorleeshoek.nl/scholendicht een gratis abonnement aanmaken!
Op basis van de richtlijnen van de overheid tegen de verspreiding van het coronavirus werken de medewerkers van Stichting Lezen thuis. We zijn bereikbaar via info@lezen.nl. Of mail een van onze medewerkers rechtstreeks.
Het congres Lezen Centraal dat gepland stond op 1 april in de Verkadefabriek in 's-Hertogenbosch is afgelast. Aanleiding daarvoor zijn de voor het hele land afgekondigde maatregelen om verder verspreiding van het coronavirus zo veel mogelijk in te dammen.
In dit nummer onder veel meer: Gerlien van Dalen over de urgentie van leesbevordering. Kim van Kooten over voorlezen en Marco Kunst over de Middag van het Kinderboek.
De Boekenweek (thema: Rebellen en dwarsdenkers) gaat ook op veel middelbare scholen niet ongemerkt voorbij. Op woensdag 11 maart is er speciaal voor scholieren Boekenweek Live! Leerlingen ondervragen tijdens een livestreamuitzending Annejet van der Zijl, de schrijver van het Boekenweekgeschenk, over haar roman Sonny Boy.
Vandaag begint De Boekenweek. Lezen interviewde Özcan Akyol naar aanleiding van zijn Boekenweekessay.
WELKOM IN DE BOEKENWERELD −Schrijver en columnist Özcan Akyol (1984), ook wel bekend als Eus, schreef dit jaar het Boekenweekessay en vindt dat de wereld van de literatuur moet worden opgeschud: ‘Álle lezers moeten zich welkom voelen in de boekenwereld.’
De 27e editie van De Nationale Voorleeswedstrijd is van start gegaan. Dit jaar laten 179.469 kinderen uit groep 7 en 8 van basisscholen uit heel Nederland zien dat ze enthousiast zijn over kinderboeken. Ze deden als voorlezer of luisteraar mee aan de schoolrondes. Van alle voorlezers zijn er 3.071 uitgeroepen tot schoolkampioen.
BoekStart staat ook dit jaar op de Negenmaandenbeurs in de RAI Amsterdam. De beurs vindt plaats van woensdag 26 februari t/m zondag 1 maart 2020. In onze stand staan de BoekStart- en leesspecialisten uit de bibliotheek de bezoekers te woord over het belang van voorlezen aan jonge kinderen, over een taalrijke thuisomgeving en het gratis BoekStartkoffertje.
Lezen moet voortdurend een punt van aandacht zijn op scholen. En het is belangrijk dat leraren aandacht hebben voor activiteiten die het lezen van leerlingen ondersteunen. Dat concluderen de onderzoekers van de Vrije Universiteit en de Erasmus Universiteit die de aanpak de Bibliotheek op school in het basisonderwijs en vmbo hebben geëvalueerd.
Rondom het voorlezen kun je verschillende activiteiten bedenken met een goed gekozen prentenboek als uitgangspunt. Ook met de allerjongsten. BoekStart maakt uitgewerkte boekideeën voor pedagogisch medewerkers en voorleesconsulenten.
Donderdag 30 januari start de Poëzieweek 2020, met als motto ‘De toekomst is nu’. Stichting Lezen en haar partners hebben bij de Poëzieweek opnieuw lestips ontwikkeld voor het basisonderwijs en voortgezet onderwijs.
De kinderen van openbare basisschool De Optimist in Heerenveen werden tijdens de feestelijke start van de Nationale Voorleesdagen niet alleen voorgelezen, de kinderen kregen ook een cadeautje: De Voorleestas.
Vanmorgen zijn De Nationale Voorleesdagen groots van start gegaan met Het Nationale Voorleesontbijt van H.K.H. Prinses Laurentien. Bekende en onbekende Nederlanders lezen vanaf vandaag een week lang voor bij bibliotheken, basisscholen, peuterspeelzalen en kinderdagverblijven door het hele land.
Samenwerken aan betere basisvaardigheden voor jong en oud
Op donderdag 13 februari 2020 vindt in het Beatrixtheater in Utrecht het Tel mee met Taal congres plaats.
Ongeveer 20.000 nieuwe boeken zijn deze week op basisscholen afgeleverd dankzij het onderdeel Lokaal Besteden van de Kinderpostzegelactie 2019. Dat is een verdubbeling van het aantal boeken ten opzichte van de actie uit 2018. Scholen konden een deel van het opgehaalde geld van de actie besteden aan een lokaal goed doel.
Het gaat slecht met de leesvaardigheid van Nederlandse kinderen. Bij bijna een kwart van de leerlingen is de leesvaardigheid onvoldoende om goed mee te kunnen doen in de samenleving. Bovendien vindt meer dan de helft van de 15-jarigen lezen tijdverspilling. De Leescoalitie roept daarom grootouders op het tij te helpen keren. Zij kunnen (hun) liefde voor lezen doorgeven aan hun kleinkinderen.
VAN WINNAAR TOT LEESBEVORDERAAR − Mel Wallis de Vries won zevenmaal de Prijs van de Jonge Jury. Nu trekt zij zich terug uit de publieksverkiezing voor het beste boek voor twaalf- tot vijftienjarigen om de campagne als ambassadeur te gaan ondersteunen. ‘Als ambassadeur van de Jonge Jury wil ik helpen om jongeren het plezier in lezen te laten ontdekken.’
BIJZONDER VOORBEELD – Veel grootouders zijn belangrijk in de levens van hun kleinkinderen. Omdat ze tot een generatie behoren die nog veel boeken leest, leent en koopt, kunnen ze helpen de leescultuur in stand te houden.
BOEK EN TENTOONSTELLING – Daan Remmerts de Vries (1962) is behalve een veelvuldig bekroond kinderboekenschrijver en uitzonderlijk illustrator, ook beeldend kunstenaar. Van zijn vrije werk verscheen onlangs het vuistdikke boek Liefde, je kunt me vinden bij de rivier. In een gelijknamige tentoonstelling toont Museum De Buitenplaats hieruit een keuze.
De 21e Annie M.G. Schmidtlezing die Koos Meinderts op 13 mei zou geven, zal dit jaar helaas niet plaatsvinden in verband met de maatregelen rondom het coronavirus. De organisatoren hebben besloten de lezing te verplaatsen naar mei 2021. Iedereen die al een kaartje voor de lezing had gekocht krijgt het geld teruggestort. Het Kinderboekenmuseum neemt hierover contact op met u.
Het lezen van boeken wordt van generatie op generatie overgedragen. Maar hoe vindt dit proces plaats? En op welke wijze kunnen ouders, grootouders en professionele leesbevorderaars het lezen bij kinderen stimuleren?
De leesvaardigheid én het leesplezier van 15-jarigen in Nederland zijn in de afgelopen jaren afgenomen. Dit blijkt uit het gerenommeerde, internationale PISA-onderzoek. PISA meet de kennis en vaardigheden van 15-jarigen in leesvaardigheid, wiskunde en natuurwetenschappen.
De leesvaardigheid én het leesplezier van 15-jarigen zijn de afgelopen jaren gedaald, zo blijkt uit het zojuist verschenen toonaangevende onderwijsonderzoek PISA. Nederlandse leerlingen behoren tot de minst gemotiveerde lezers wereldwijd, en scoren niet langer boven het internationale gemiddelde op leesvaardigheid. Deze gegevens passen in een brede maatschappelijke trend van ontlezing.
Voor de negentiende editie van de Jonge Jury lezen dit schooljaar duizenden jongeren tussen de 12 en 16 jaar de Leestips van de Jonge Jury 2020. Tien van deze titels zijn gekozen door het Jonge Jury Boekgenootschap, het elfde boek komt voort uit de Jonge Jury Wildcard Wedstrijd.
Poëzie is van oorsprong een akoestische vorm, maar in de klas worden gedichten meestal in stilte beleefd. Ze worden door leerlingen gelezen, geanalyseerd, maar zelden voorgedragen en gehóórd. Zouden we poëzievoordracht in de klas nieuw leven in moeten blazen? En zo ja, hoe?
Dit jaar is Borealis van Marloes Morshuis (Lemniscaat) het cadeau van de Bibliotheek voor de campagne Nederland Leest Junior. In deze campagne, die loopt van 1 t/m 30 november, staat het thema Duurzaamheid centraal. Borealis zal verspreid worden onder schoolkinderen van groep 7 en 8 en vmbo-leerlingen in jaar 1 en 2.
Data: 28 oktober, 29 oktober en 15 november 2019
Voor de negende keer organiseert Stichting Lezen De Weddenschap, dé leescampagne voor pro, vmbo en mbo.
Het was een lang gekoesterde wens: een eigen boek voor de lerarenopleiding Nederlands. Eind september ging die wens in vervulling met de presentatie van Jeugdliteratuur en didactiek. Handboek voor vo en mbo in de bibliotheek van het Letterenfonds. ‘Het was heel hard nodig dat dit boek er kwam,’ vindt eindredacteur Iris Kamp.
Op woensdag 25 september vond de finale van de Pabo Voorleeswedstrijd plaats in theater Kikker in hartje Utrecht. Tien sterke kandidaten verdedigden de eer van hun provincie. Na een spannende wedstrijd werd Marlisa van der Goot van de NHL Stenden Hogeschool in Groningen de nieuwe kampioen.
De Nationale Mediatheek Trofee 2019 is gewonnen door het Markland College uit Oudenbosch. De jury roemt de sfeervolle mediatheek om de actieve blik naar buiten, het inspelen op de behoeftes van de leerlingen en de goede leescultuur. De tweede prijs gaat naar het Alfa College Kluiverboom uit Groningen en de derde prijs is voor het Johannes Fontanus College uit Barneveld.
Op 25 en 26 oktober staat Stichting Lezen op het DRONGO talenfestival in Nijmegen. In de stand laten we zien wat taal en lezen met elkaar te maken hebben. En tijdens onze deelsessies vertellen we over het belang van lezen en voorlezen. Zo verklapt kinderboekenambassadeur Manon Sikkel hoe je zelfs de moeilijkste lezers aan het lezen krijgt.
Marlisa van der Goot uit Groningen heeft gisteravond in Theater Kikker in Utrecht de achtste landelijke finale van De Pabo Voorleeswedstrijd gewonnen. Marlisa die studeert aan de NHL Stenden Hogeschool Groningen mag zich een jaar lang de Pabo Voorleeskampioen van Nederland noemen. Marlisa las voor uit het boek Sabel van Suzanne Wouda. De jury prees Marlisa omdat ‘het helemaal klopte’.
45% van de Nederlanders leest weleens een e-boek, terwijl dit het jaar ervoor 41% was. De populariteit van de smartphone als leesapparaat groeit. Dit blijkt uit de kwartaalmeting van het consumentenonderzoek waarin Stichting Lezen partner is.
Op 28 oktober start het negende seizoen van De Weddenschap, de leesbevorderingscampagne van Stichting Lezen. De leescoaches zijn klaar voor het nieuwe seizoen. Loiza Lamers, Gerson Main en Sarah-Jane zullen eind oktober de landelijke aftrappen verzorgen.
De Boekenweek voor Jongeren is in volle gang. Vrijdag 20 september is Het Beste boek voor Jongeren bekendgemaakt tijdens de Lit Night Show in Vondel CS. Het boek De dag die nooit komt van Oliver Reps is verkozen tot het Beste Boek voor Jongeren 2019 in de categorie ‘Nederlandstalig’.
Begin oktober start het grootste kinderboekenfeest van het jaar weer: de Kinderboekenweek. Op Leesplan.nl staan lessuggesties bij boeken die bekroond zijn met een Zilveren Griffel of Vlag & Wimpel en bij voorleesboeken met het Kinderboekenweekthema. Voor het voortgezet onderwijs hebben we lessuggesties laten maken bij de vijf genomineerde boeken van de Thea Beckmanprijs.
In 2019 bekroont de Thea Beckmanprijs het beste historische jeugdboek voor 12 jaar en ouder. Voor de Bibliotheek op school zijn lessuggesties gemaakt bij de vijf boeken van de shortlist.
GRAPPIG EN INHOUDELIJK − Jörgen Apperloo is de bedenker van Vlogboek, het YouTubekanaal met bijna tweehonderd filmpjes over literatuur: inhoudelijke besprekingen en literatuurgeschiedenislesjes van een paar minuten. Scholieren, docenten en hoogleraren maken er gretig gebruik van. Apperloo: ‘Je kan én grappig zijn en iets inhoudelijks vertellen.’
POSITIEF CONTACT – Op zo’n negentig consultatiebureaus zijn al BoekStartcoaches actief met als doel om kinderen vanaf heel jonge leeftijd vertrouwd te maken met boeken. Michelle Oolders, leesconsulent van Bibliotheek Midden-Brabant, en Marije Kooistra, leesconsulent van Bibliotheken Mar en Fean, laten zien wat er op zo’n ochtend vol boeken en baby’s gebeurt. ‘Winst zit soms in kleine
Tijdens de Week van de Alfabetisering delen BoekStartcoaches in het hele land het Woezel & Pip-boekje Een nieuwe dag uit. Het boekje dat Dromenjager exclusief voor BoekStart maakte, is in tien talen beschikbaar. Daarmee stimuleert de BoekStartcoach ouders voor te lezen in de taal die ze het beste beheersen.
Leesclubs op school kunnen bijdragen aan zowel de geletterdheid, de mondelinge vaardigheden als de sociaal-emotionele ontwikkeling van leerlingen, zo blijkt uit onderzoek. Jody Polleck uit New York deed vijftien jaar lang onderzoek naar deze onderwijsvorm op allerlei schooltypen.
In dit nummer onder veel meer een artikel over leesclubs op school, een interview met Vlogboek bedenker Jorgen Apperloo en een artikel over tweetalig lezen.
Stichting Lezen schaart zich achter het actieplan van de Taalunie om het leesbegrip en de leesmotivatie van basisschoolleerlingen te vergroten. We herkennen de knelpunten die de Taalunie benoemt en zien veel heil in de aanbevelingen rond vijf kernthema’s.
In september gaat de jaarlijkse Kinderpostzegelactie weer van start. Ook dit jaar kunnen scholen kiezen voor Lokaal Besteden/Boeken voor de schoolbibliotheek. Bij de eerste editie hebben ruim 200 deelnemende scholen gekozen voor deze optie. Zo zijn begin dit jaar op de scholen ongeveer 10.000 nieuwe, ingewerkte boeken en voor 5.000 euro aan Boekenbonnen afgeleverd.
De publieksversie van het jaarverslag 2018 kunt u hiernaast downloaden. De verslagen van Kunst van Lezen en de leescoalitie zijn als bijlage opgenomen.
De meeste e-boeken krijgt men in bezit door ze te ruilen of gratis te downloaden. De betaalde kanalen winnen wel terrein. Er zijn minder mensen die e-boeken verkrijgen via illegale kanalen dan muziek en films.
Lezers begrijpen digitale boeken minder diepgaand dan papieren boeken. Drie recente meta-analyses van 54, 33 en zeventien studies vinden kleine effecten in het nadeel van lezen van het scherm. Het negatieve effect geldt in het bijzonder voor informatieve teksten.
Op 4 juli 2019 heeft de Tweede Kamer de motie van Lodewijk Asscher (PvdA) en Corinne Ellemeet (Groen Links) aangenomen om ‘te bezien hoe het gebruik van bibliotheekvoorzieningen voor alle kinderen in Nederland kosteloos toegankelijk kan worden gemaakt’. Dat gebeurde n.a.v.
‘Ik ga door met het generieke leesbevorderingsbeleid. Met programma's als Kunst van Lezen, de Bibliotheek op school en het BoekStartkoffertje bereiken we heel veel kinderen. Die moeten we blijven doorzetten.’ Dat zei minister van OCW, Ingrid van Engelshoven, 13 juni tijdens het Algemeen Overleg over laaggeletterdheid in de Tweede Kamer.
Ook dit jaar biedt Stichting Lezen met steun van Stichting De Versterking en Kunst van Lezen 100 scholen (5000 kinderen) de kans mee te doen aan het project Vakantielezen. Het betreft de Bibliotheek op school-scholen in krimpgebieden en anticipeerregio’s als mede andere scholen in achterstandswijken (die eveneens werken met leesconsulenten).
Stichting Lezen ondersteunt van harte de aanbevelingen die de Raad voor Cultuur en de Onderwijsraad doen om een sterke infrastructuur voor leesmotivatie tot stand te brengen. Stichting Lezen ziet goede mogelijkheden om haar huidige beleid, dat bewezen effectief is, breder vorm te geven en daarmee de leescultuur bij kinderen en jongeren te stimuleren.
De Prijs van de Jonge Jury 2019 gaat naar het boek Wild van Mel Wallis de Vries en werd op 5 juni uitgereikt tijdens de feestelijke Dag van de Jonge Jury in TivoliVredenburg te Utrecht. In totaal brachten ruim zestienduizend jongeren hun stem uit op hun favoriete jeugdtitels uit 2018, waarvan Wild de meeste stemmen kreeg.
De achtste editie van de landelijke finale van Read2Me!, dé voorleeswedstrijd voor brugklassen, is gewonnen door Pieter van Aalst uit Leeuwarden.
In een spannende landelijke finale streden elf finalisten om de titel Brugklas Voorleeskampioen 2019.
Amstelveen, 22 mei 2019 - De zesentwintigste landelijke finale van De Nationale Voorleeswedstrijd is gewonnen door Yosan (11) uit Sleen. Yosan mag zich nu een jaar lang De Nationale Voorleeskampioen 2019 noemen. “Ik ben helemaal blij! Ik wil mijn klasgenoten bedanken en mijn juffrouw natuurlijk,” zo zei zij vlak na haar uitverkiezing.
Voor Kunst van Lezen is de aanpak van taalarme gezinnen een speerpunt. Met deze gezinsaanpak worden ouders ondersteund om hun kinderen een rijke en stimulerende taalomgeving te bieden. Het landelijke actieprogramma Tel mee met Taal heeft voor dit jaar drie miljoen euro gereserveerd voor aanvragen gericht op laagtaalvaardige ouders. Vanaf zaterdag 1 juni 2019 kun je een aanvraag doen.
Op het consultatiebureau je kindje laten meten, wegen en onderzoeken, en tegelijkertijd informatie krijgen over hoe je het beste kunt voorlezen – het werkt.
Tijdens een expertmeeting hebben Stichting Lezen en SLO vrijdag 12 april 2019 hun nieuwe website lezeninhetvmbo.nl gelanceerd. De website ondersteunt leraren in het vmbo bij het realiseren van goed leesonderwijs. Hard nodig en zeer welkom, oordeelden de aanwezige leraren, beleidsmakers en leesbevorderaars.
In dit rapport onderzoekt promovendus Niels Bakker welke invloed een relatief nieuwe drager, de tablet, in de klas heeft op de ervaring met vrij lezen. Draagt de tablet bij aan een positieve leeservaring of is vooral het papieren boek geschikt om in een leesflow te komen?
Anyone who reads often becomes more proficient in reading and will consequently read more often. This upward spiral of causality applies to reading during free time, but also to ‘free-reading’ programmes at schools and ‘summer-reading’ programmes during holidays.
Children of parents who read often, read aloud and have a full bookcase on offer, read more often from paper and online. Their motivation to read is also greater.
For reading comprehension, good instruction, motivating texts and an expert competent teacher are crucial. Teachers stimulate pupils' motivation to read by means of lesson formats that reinforce their relationship with and the autonomy and competence of pupils.
Children who regularly visit the library have a more positive attitude towards reading. A library at school stimulates reading proficiency and pleasure in reading.
De leestijd van 13- tot 19-jarigen is tussen 2013 en 2018 met 40% gedaald. Gemiddeld lezen zij 14 minuten per dag, terwijl het in 2013 om 23 minuten ging. Ook 20- tot 34-jarigen lezen, met 13 minuten per dag, relatief weinig. Dit blijkt uit het onderzoek Media: Tijd.
In gezinnen die meedoen aan de VoorleesExpress wordt de leesomgeving thuis en de taalontwikkeling verrijkt, zo blijkt uit een effectstudie van de Erasmus Universiteit Rotterdam in opdracht van Stichting Lezen. Ouders gaan naar eigen zeggen vaker voorlezen en de boekenkennis en het verhaalbegrip van kinderen groeien.
Both the genetic aptitude and the environment have an effect on the reading development of children. A stimulating reading environment ensures that the genetic aptitude develops to its full potential.
Hoe ziet de optimale jeugdcollectie er uit? Om deze vraag te beantwoorden hebben Stichting Lezen en de Koninklijke Bibliotheek (KB) een onderzoek laten uitvoeren om te kijken wat de beste omvang en samenstelling van jeugdcollecties in Nederland is.
Effecten op woordenschat, verhaalbegrip, en de geletterde thuisomgeving
Twintig weken lang wekelijks een voorlezer over de vloer: zo werkt de VoorleesExpress. Voorlezen is namelijk niet voor alle ouders vanzelfsprekend.
Lessuggesties bij kinderboeken
Hieronder vind je lessuggesties bij bekroonde kinderboeken, topboeken, voorleesboeken en gedichtenbundels voor groep 5 t/m 8 (Vooruit met Voorlezen en Verder Vooruit met Voorlezen). De lessuggesties zijn voor iedereen bruikbaar.
Lessuggesties Verder Vooruit met Voorlezen – Kinderboekenweek 2019
Je vindt via kinderboekenweek.nl/school een keur aan digitaal lesmateriaal aanvullend op het Kinderboekenweekpakket. De kleurplaten, digilessen en stap-voor-stap werkbladen zijn direct toepasbaar. De lessen variëren van het doen van telspelletjes en het schrijven van piraten- en stiftgedichten tot het maken van sinaasappellampjes of weerwolvenmaskers.
De Boekenberglesbrief bij de Kinderboekenweek’ – de Boekenberg
Een fraaie brochure waarin 15 titels ( 7 informatieve en 8 verhalende boeken) met als het thema ‘Raar maar waar! zijn voorzien van lees- en taalwerkvormen. Zo opgezet dat ze het hele schooljaar gebruikt kunnen worden. De lesbrief is een actualisering van de boekprojecten uit Open Boek, handboek leesbevordering.
Voor € 12,50 te bestellen als Boekenberglesbrief via www.boekenberg.nl
Manon Sikkel is de nieuwe Kinderboekenambassadeur van Nederland. De komende twee jaar zal zij zich inzetten voor meer leesplezier onder kinderen en jongeren. Op 10 april wordt Manon Sikkel officieel benoemd tijdens het congres Lezen Centraal van Stichting Lezen in TivoliVredenburg. Ze ontvangt haar ambtsketen dan uit handen van haar voorgangers, Hans en Monique Hagen.
De afgelopen maanden heeft KVB Boekwerk drie onderzoeken laten uitvoeren in een grote studie rondom de impact van het boek. De drie rapporten die dat opleverde zijn op 27 maart aangeboden aan Minister van OCW Ingrid van Engelshoven.
Ongeveer 10.000 nieuwe boeken en voor 5.000 euro aan Boekenbonnen zijn begin dit jaar op basisscholen afgeleverd dankzij het onderdeel Lokaal Besteden van de Kinderpostzegelactie. Scholen konden voor het eerst een deel van het opgehaalde geld besteden aan een lokaal goed doel. Daarbij mochten ze ook kiezen voor het stimuleren van lezen op de eigen school via Stichting Lezen.
Wie denkt dat leerlingen zich door hun mondeling Nederlands bluffen door uittreksels te lezen en boekverfilmingen te bekijken, heeft het bij het verkeerde eind. Examenkandidaten havo en vwo lezen gemiddeld 76,6% van alle titels op hun leeslijst. 63,2% van alle boeken wordt door hen volledig uitgelezen. De leerlingen beoordelen de titels gemiddeld met een 6,7.
De Voorleesdagen bereiken negen op de tien kinderdagverblijven, De Nationale Voorleeswedstrijd de helft van de basisscholen en de Inktaap een op de tien middelbare scholen. Een overzicht van bereikcijfers voor campagnes voor leesbevordering in 2019.
De leeslijst op de middelbare school is allang niet meer verplicht: 70% van de docenten stelt deze samen in overleg met de leerlingen. Uit recent onderzoek blijkt dat scholieren de boeken voor driekwart lezen, en 63% van de titels volledig uitlezen.
Het rapport Stilte, wij lezen hier beschrijft hoe het project vrij lezen een plek heeft gekregen op het ROC Deltion College Zwolle en wat de ervaringen van de docenten zijn.
Lancering queerboeken.nl met verkiezing Beste Queer Fragment
Met Tim den Besten, Özcan Akyol, Rik van de Westelaken, Sherida Spitse en Valentijn De Hingh
Harry Mulisch, Tim Krabbé en W.F. Hermans zijn de drie meestgelezen auteurs in de examenklassen van het havo en vwo. Maar betekent dit ook dat ze het meest geliefd zijn?
VriendenLoterij-ambassadeur Wolter Kroes heeft een cheque van 400.000 euro uitgereikt aan de Leescoalitie. Deelnemers aan de VriendenLoterij leveren daarmee een essentiële bijdrage aan het versterken van de leescultuur in Nederland.
Tsead Bruinja is de nieuwe Dichter des Vaderlands. De 44-jarige Friese Amsterdammer neemt de titel over van Ester Naomi Perquin, die de afgelopen twee jaar het ambt bekleedde. Bruinja, de zevende Dichter des Vaderlands, werd gekozen door een benoemingscommissie van kenners en dichters.
Op donderdag 31 januari startte de Poëzieweek met de Gedichtendag. Voor veel scholen was dat aanleiding om extra aandacht aan poëzie te besteden. Dichters waren druk met schoolbezoeken, die via ‘boek een dichter’ met extra subsidie te organiseren zijn.
Zing mee met het kinderliedje De voorleestrom, een liedje in elf talen! Door samen te zingen groeit de emotionele band tussen ouder en kind. Omdat er in ons land veel verschillende talen gesproken worden, wordt het liedje door bekende artiesten in het Nederlands, Fries, Turks, Arabisch, Spaans, Pools, Frans, Mandarijns, Engels, Tamazights en Tigrijns gezongen.
Woensdag 23 januari gingen De Nationale Voorleesdagen feestelijk van start met Het Nationale Voorleesontbijt. In bibliotheken, basisscholen, peuterspeelzalen en kinderdagverblijven door het hele land werd voorgelezen aan peuters en kleuters uit het Prentenboek van het Jaar 2019 Een huis voor Harry (2017, Querido), geschreven door Leo Timmers.
Op woensdag 15 mei houdt Marjolijn Hof (1956) de 20e Annie M.G. Schmidtlezing 2019. In het Kinderboekenmuseum in Den Haag zal ze haar visie geven op actuele ontwikkelingen in de kinder- en jeugdliteratuur. De titel van haar lezing wordt later bekend gemaakt.
In 2019 zijn er voor het eerst in vijf jaar minder boeken verkocht dan het jaar ervoor. De afzet kwam uit op 39,7 miljoen exemplaren, een daling van 3%. Het aandeel van e-boeken groeide opnieuw, naar 8% van de afzet, evenals dat van webwinkels, naar 37% van de afzet.
In het onderwijs staat de ontwikkeling van kinderen en jongeren in brede zin centraal. Naast de vakken die scholen aanbieden beogen zij ook om kinderen en jongeren te laten opgroeien tot actieve en betrokken burgers.
Verslag van Lekker lezen: over het belang van leesmotivatie, wetenschappelijk congres 13 december 2018
Een uitverkochte zaal en een mooi rapportcijfer van bezoekers. Het wetenschappelijke congres op 13 december 2018 was geslaagd en leverde een schat aan inzichten op over het belang van leesmotivatie.
Digitale geletterdheid wordt hoofdzakelijk bepaald door printgeletterdheid. Hiernaast spelen zoek- en navigatievaardigheden een rol. Kinderen blijken teksten met hyperlinks op het internet ('hyperteksten') vrijwel even goed te begrijpen als lineaire teksten.
De deskundigheid van docenten wordt behalve door vakkennis ook bepaald door sociale vaardigheden. Leerkrachten die erin slagen om warme, nabije relaties op te bouwen met hun leerlingen, stimuleren de leesmotivatie en de leesprestaties.
ANDERS KIJKEN – Kinderkunstboeken zijn aan een flinke opmars bezig. Ze helpen kinderen bewust te maken van het feit dat we de wereld allemaal met andere ogen zien.
Leesmotivatie is de sleutel tot leessucces. Maar wat is leesmotivatie? Welke soorten leesmotivatie zijn er? Onder welke voorwaarden ontstaat leesmotivatie? En hoe kun je dit doen, kinderen helpen om uit te groeien tot gemotiveerde lezers?
Marjolein Derks-Janssen uit Sittard wint de Scriptieprijs Leesbevordering 2018, een initiatief van Iedereen Leest en Stichting Lezen Nederland. De laureaat onderzocht in haar masterscriptie hoe leerkrachten het leesplezier bij leerlingen met autismespectrumstoornis (ASS) kunnen stimuleren.
Hoe krijgen en houden we onszelf in beweging? Wat drijft ons om bepaalde activiteiten te ontplooien, of andere activiteiten juist te vermijden? Deskundigen die zich bezighouden met motivatie, stellen zich deze vragen.
Henk van Straten won de prijs voor het Beste Boek voor Jongeren 2018 met Wij zeggen hier niet halfbroer, volgens de jongerenjury ‘een ontzettend komisch en levendig boek over jezelf vinden, dat elke tiener zou moeten lezen’.
Nederlanders lezen in de eerste plaats boeken om zichzelf te ontspannen. Op ruime afstand volgen leesmotieven als persoonlijke ontwikkeling, verdrijven van verveling en genieten van taal. Lezers van literaire boeken hebben de meeste verschillende beweegredenen.
Van Dale nomineerde kwispellezen als Woord van het Jaar 2018. Kwispellezen is het 'teksten voorlezen aan een speciaal getrainde hond, waarvan de non-verbale feedback (bv. kwispelen) als leesstimulans wordt ervaren.' Hiervoor bestaat wetenschappelijk bewijs.
Het aantal lezers in Nederland neemt af, en hierdoor daalt de leestijd, aldus het SCP eerder dit jaar. Een analyse van tien jaar leesgedrag, mede geïnitieerd door Stichting Lezen, laat ook een krimp zien onder de groep mensen die dagelijks en wekelijks leest.
Het aantal leden van de openbare bibliotheek daalde in 2018 met 2%, het aantal uitgeleende gedrukte boeken met 6%. Onder de jeugd liep het aantal leden voor het eerst sinds 2005 terug. Bij de online bibliotheek zorgde het luisterboek voor groei.
Het grootste talenfestival van Nederland en Vlaanderen vindt dit jaar plaats op vrijdag 9 en zaterdag 10 november. Locatie: de Radboud Universiteit in Nijmegen in het Elinor Ostromgebouw.
Sinds 2016 heeft de landelijke campagne Nederland Leest ook een junioreditie voor kinderen van 10 - 14 jaar ( groep 7 en 8 van de basisschool en de eerste twee jaar van de middelbare school).
UITDAGING – Tijdens De Weddenschap gaan leerlingen met klas, docent en drie bn’ers de uitdaging aan om drie boeken te lezen. De vmbo-scholen Groene Hart Rijnwoude en SG Nelson Mandela zijn enthousiaste deelnemers.
Eind september hebben Stichting Lezen en de Koninklijke Bibliotheek de vervolgaanvraag gedaan voor Kunst van Lezen 2019. Deze aanvraag is gebaseerd op de aanvraag uit 2015 voor de periode 2016-2018. Hoewel de aanvraag uit 2015 leidend blijft, zijn er na drie jaar toch nieuwe accenten verwoord in de vervolgaanvraag.
VOOR ELK KIND EEN BOEK – Jozua Douglas schreef het Kinderboekenweekgeschenk 2018: De eilandenruzie. Als schrijver gelooft hij sterk dat je kinderen zelf moet laten kiezen wat ze willen lezen. ‘Een kind met een innerlijke belevingswereld vindt de weg naar literaire boeken vanzelf.’
Kinderen en jongeren vinden het leuk en leerzaam als ze een schrijver in de klas krijgen. Na afloop willen ze vaker boeken van deze schrijver lezen en zijn ze in het algemeen gemotiveerder voor lezen. Docenten merken dat een schrijversbezoek leerlingen aan het denken zet.
LEZEN EN LEREN
Minister Ingrid Van Engelshoven (D66) is nu bijna een jaar de baas op het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Ze maakt zich zorgen over het geringe leesplezier van vijftienjarigen en heeft grote ambities op het gebied van taal- en leesonderwijs. ‘Je kunt geen goed technicus zijn zonder taal te beheersen.’
Deze week is het de Week van de Alfabetisering, een campagneweek om laaggeletterdheid in Nederland onder de aandacht te brengen. Daarnaast viert het leesbevorderingsprogramma BoekStart haar tienjarig bestaan.
81% van de Nederlanders vindt laaggeletterdheid een belangrijk probleem. Dat blijkt uit een peiling onder het Nederlandse publiek door Stichting Lezen & Schrijven. In Nederland zijn 2,5 miljoen volwassenen laaggeletterd. Uit onderzoek van de Algemene Rekenkamer blijkt dat met de huidige aanpak van laaggeletterdheid minder dan 5% van de doelgroep wordt bereikt.
Kinderen die regelmatig naar de openbare bibliotheek gaan, hebben een positievere houding tegenover lezen. De aanwezigheid van een bibliotheek op school stimuleert behalve het leesplezier ook de leesprestaties.
Wetenschappers die onderzoeken hoe we literatuur lezen verzamelen zich eens in de twee jaar op de IGEL-conferentie. Niels Bakker, onderzoeksmedewerker van Stichting Lezen, brengt verslag uit.
Nederlandse ouders lezen vooral voor als hun kinderen jong zijn. 95% van de ouders leest ten minste wekelijks voor aan hun 0- tot 5-jarige kind; bij 13- tot 18-jarigen is dit gedaald naar 17%. Zowel vaders als moeders lezen minder voor aan oudere kinderen.
JURYTRAJECT − Met 880 juryleden is De Inktaap de grootste literaire jury van Nederland. In dit ambitieuze leesbevorderingsproject oordelen jongeren tussen vijftien en achttien jaar over de keuzes van literaire jury’s. Uit drie prijswinnaars kiezen ze hun eigen favoriet; tijdens de slotdag kruisen ze hun degens.
Het maartnummer van Van Twaalf tot Achttien was geheel gewijd aan lezen. Bijgaand het artikel van Erna van Koeven: Lezen in het mbo. De context van beroep en burgerschap biedt kansen.
Het maartnummer van Van Twaalf tot Achttien was geheel gewijd aan lezen. Bijgaand het intervieuw van Eva Gerrits met docent Nederlands Didy Pijpker over vakoverstijgende projecten.
Uit Engels onderzoek naar diversiteit in kinderboeken blijkt dat 1% van de kinderboeken die in 2017 in Engeland zijn uitgegeven een BAME (black, Asian, minority ethnic) hoofdpersoon bevat. Stichting Lezen vindt diversiteit in jeugdliteratuur heel belangrijk. Het was ook de rode draad op ons jaarlijkse congres Lezen Centraal.
WINNAAR – Annet Schaap (1965) maakte, vooral als illustrator, zo’n tweehonderd boeken voordat Lampje, haar schrijfdebuut voor kinderen, verscheen waarmee ze meteen de Woutertje Pieterse Prijs won.
Het Nationale Voorleeslunchverhaal wordt dit jaar geschreven door Yvonne Keuls. Dat maakte Frits Spits bekend in het radioprogramma De Taalstaat op NPO Radio 1. Het verhaal wordt op vrijdag 5 oktober, Nationale Ouderendag, door bekende en onbekende Nederlanders voorgelezen aan ouderen in heel Nederland.
Kleuters identificeren zich met personages als ze vergelijkbare ervaringen hebben gehad. Pubers vinden de hoofdpersoon meestal sympathiek. De literaire competentie stijgt met het ouder worden. Volwassenen lezen zowel identificerend als distantiërend.
Kunst van Lezen maakt zich al jaren sterk voor het certificeren van de educatieve dienstverlening van bibliotheken richting kinderopvang en onderwijs. In 2017 is Kunst van Lezen/Stichting Lezen zowel vertegenwoordigd geweest in de stuurgroep als de werkgroep rond de nieuwe certificering waarin de educatieve dienstverlening een plaats heeft gekregen.
Eind december 2017 heeft minister Van Engelshoven (OCW) de Tweede Kamer geïnformeerd over de resultaten van de Midterm Review van de Wet stelsel openbare bibliotheekvoorzieningen (Wsob).
Minister Van Engelshoven is op 13 en 26 juni tijdens een Algemeen Overleg (AO) in de Tweede Kamer in gesprek gegaan met de Kamercommissie OCW over laaggeletterdheid en in het bijzonder over het actieprogramma Tel mee met Taal.
Kunst van Lezen moedigt bibliotheken aan om, samen met lokale of regionale partners uit kinderopvang, jeugdgezondheidszorg en onderwijs, gebruik te maken van de vervolgsubsidie Tel mee met Taal die per 1 augustus 2018 openstaat. Er is een bedrag van 2.300.000 euro beschikbaar voor het beter bereiken van laagtaalvaardige ouders.
Filosoof, schrijver en programmamaker Stine Jensen raakte als kind in de ban van De Vijf. Het zoeken naar betekenis achter de dingen is haar drijfveer – als lezer, schrijver en deelnemer aan Wie is de Mol?
PODCASTS − Kinderen en jongeren lezen weinig boeken, terwijl bewezen is dat literaire verhalen het inlevingsvermogen vergroten. Kunnen audioverhalen een alternatief bieden?
In Nederland zijn 2,5 miljoen volwassenen laaggeletterd. Zij hebben grote moeite met lezen, schrijven en/of rekenen. Kinderen die opgroeien in gezinnen met een laaggeletterde ouder presteren minder goed op school en lopen een verhoogd risico om op latere leeftijd ook laaggeletterd te worden.
Ook dit jaar biedt Stichting Lezen met steun van Stichting Kinderpostzegels Nederland het project Vakantielezen aan voor scholen in krimp- en anticipeergebieden.
Graag feliciteert Stichting Lezen drie nieuwe Nederlandse voorleeskampioenen 2018. Dat zijn: Sarah van Pruissen uit Zwolle, Isa Hazelaar uit Sneek en Stan Thielen uit Tilburg.
Afgelopen maand zijn kinderen uit groep 7 en 8 langs de deuren gegaan voor de Kinderpostzegelactie. Nieuw onderdeel van de actie is Lokaal Besteden. Scholen kunnen een deel van het opgehaalde geld besteden aan een lokaal goed doel. Een school mag ook het lezen stimuleren voor kinderen op de eigen school via Stichting Lezen. 210 scholen hebben voor deze optie gekozen.
Hoe ouder Nederlanders zijn, hoe groter hun interesse in het literaire lezen. Er is geen verschil tussen de seksen, al hebben vrouwen wel andere literaire leesmotieven. Ook staan ze positiever tegenover voorlezen dan mannen.
Utrecht, 6 juni 2018 - De Prijs van de Jonge Jury 2018 gaat naar het boek 'Pijn' van Mel Wallis de Vries en werd uitgereikt tijdens de feestelijke Dag van de Jonge Jury in TivoliVredenburg te Utrecht. In totaal stemden ruim dertienduizend jongeren – nog iets meer dan vorig jaar – op hun favoriete jeugdtitels uit 2017.
Onze kinderboekenambassadeurs Hans & Monique Hagen hebben een ambassade gevonden! Waar? In het Kinderboekenmuseum. De Kinderboekenambassade wordt dé plek waar lezers, jong en oud, de magie van verhalen met elkaar kunnen delen.
Voor het zevende jaar werd op landelijke niveau Read2Me! georganiseerd; dé voorleeswedstrijd voor de brugklas. In een spannende landelijke finale op Podium Hoge Woerd in De Meern (Utrecht) streden elf finalisten om de titel Brugklas Voorleeskampioen Read2Me! 2018.
Stan Thielen uit Noord-Brabant heeft gisteravond in Het Huis in Utrecht de zevende landelijke finale van De Pabo Voorleeswedstrijd gewonnen. Hiermee mag Stan van Fontys Hogeschool Kind & Educatie Tilburg zich een jaar lang de Pabo Voorleeskampioen van Nederland noemen. Stan las voor uit het boek Spijkerzwijgen van Simon van der Geest.
Voor de vijfentwintigste keer werd op landelijke niveau De Nationale Voorleeswedstrijd georganiseerd voor de hoogste klassen van de basisschool. In een zinderende landelijke finale in een volle Schouwburg Amstelveen streden twaalf finalisten om de titel.
Het maartnummer van Van Twaalf tot Achttien was geheel gewijd aan lezen. Bijgaand het artikel van Lucas van Deijl, Feike Dietz en Els Stronk over het hoe en waarom van onderzoekend leren
De tien nominaties voor het Beste Boek voor Jongeren 2018 zijn bekendgemaakt. Er zijn twee categorieën: Oorspronkelijk Nederlands en Vertaald. In elke categorie worden vijf boeken genomineerd.
Nu de winnaar van de Libris Literatuur Prijs bekend is, zijn de nominaties voor De Inktaap 2019 compleet. De drie auteurs die kans maken op deze supercup van de Nederlandse letteren zijn Marjolijn van Heemstra met En we noemen hem, Murat Isik met Wees onzichtbaar en Koen Peeters met De mensengenezer.
Het maartnummer van het tijdschrift Van Twaalf tot Achttien was geheel gewijd aan lezen. Bijgaand artikel is een bewerking van een conferentiepaper en –presentatie van Linda Ackermans tijdens de HSN-conferentie Onderwijs Nederlands, 24-25 november 2017.
Dit document dient als een stand-van-zaken-paper waarin de organisatie van het mbo-onderwijs wordt belicht, alsmede de positie van Nederlands en in het bijzonder leesvaardigheid.
Jongens zijn minder vaardig in lezen dan meisjes. Deze kloof is op de basisschool de laatste jaren gegroeid. Het aantal jongens dat het referentieniveau haalt is van 2016 op 2017 met 12 procentpunten gedaald, bij meisjes gaat het om 10 procentpunten.
De Raad voor Cultuur heeft vandaag het sectoradvies Letteren en Bibliotheken met de titel De daad bij het woord gepubliceerd. Daarin signaleert en analyseert de Raad ontwikkelingen in de letteren– en bibliotheeksector en doet aanbevelingen om knelpunten te verlichten.
Het maartnummer van het tijdschrift Van Twaalf tot Achttien was geheel gewijd aan lezen. Hoofdredacteur Renske Valk sprak voor het openingsartikel met Gerlien van Dalen en bijzonder hoogleraar Roel van Steensel.
De genetische aanleg verklaart 66% van de verschillen in leesvaardigheid tussen kinderen. Een deel van het effect van leesopvoeding door ouders is een kwestie van erfelijkheid. Tegelijkertijd zou het genetisch potentieel niet tot wasdom komen zonder de invloed van ouders en docenten.
Het Nederlandse basis- en voortgezet onderwijs is in de afgelopen twintig jaar haar internationale toppositie kwijtgeraakt. Dat blijkt uit de Staat van het Onderwijs, het jaarlijks verslag van de Onderwijsinspectie. In het afgelopen jaar is vooral de daling van de leesprestaties opmerkelijk. In 2016 haalde nog 76% het streefniveau, in 2017 was dat nog maar 65%.
Op 26 maart heeft minister Van Engelshoven (OCW) de Tweede Kamer geïnformeerd over de voortgang van het actieprogramma Tel mee met Taal. De tussentijdse resultaten van het programma hebben, zowel voor wat betreft preventie als curatie, de verwachtingen ruimschoots overtroffen.
De Bibliotheek op school (aanwezig op 42% van de basisscholen en 20% van de vmbo-scholen) sorteert effect. Leerlingen gaan lezen leuker vinden, vaker lezen en worden leesvaardiger. Kinderen met een niet-westerse achtergrond gaan vooruit op hun woordenschat.
In de kinderopvang heerst een gunstig leesklimaat. De meeste medewerkers lezen dagelijks voor en op de meeste groepen zijn boeken aanwezig. Instellingen met BoekStart doen meer aan leesbevordering, zo blijkt uit het vierjaarlijks onderzoek van Stichting Lezen.
Wordt het boek verdrongen door de opkomst van andere media? Dit hangt af van de persoon in kwestie. Voor sommige mensen vervangen schermmedia het boek, voor anderen vullen ze elkaar aan.
Auteur Martin Michael Driessen wint De Inktaap 2018 voor zijn verhalenbundel Rivieren. Driessen nam de literaire jongerenprijs op 13 maart in ontvangst tijdens de feestelijke slotdag in de Doelen te Rotterdam. Bijna negenhonderd juryleden brachten hun stem uit en kozen Rivieren als winnaar.
Lezen verruimt ons denken en leert ons anderen beter te begrijpen, vaardigheden die goed van pas komen in de huidige samenleving. Daarom nodigt de Leescoalitie in 2018 iedereen in Nederland uit om eens (vaker) een boek te lezen over iemand die anders is dan zijzelf.
Deze zomer doen er weer 130 scholen mee aan Vakantielezen. Het project is bedoeld voor kinderen in groep 3 en 4 van scholen in krimp- en anticipeerregio’s. Vakantielezen wordt mogelijk gemaakt door Stichting Lezen en Stichting De Versterking. De inschrijving voor deelname aan het project is inmiddels gesloten.
Met onderstaande materialen kun je als school of bibliotheek wel zelf aan de slag met Vakantielezen.
Ook deze zomer kunnen 100 scholen van start met Vakantielezen. Het project is bedoeld voor kinderen in groep 3 en 4 van scholen in krimp- en anticipeerregio’s die nog niet eerder mededen. Zij krijgen begeleiding van hun Bibliotheek en Vakantieleestasjes voor leerlingen. Natuurlijk kunnen ook andere scholen gebruik maken van de online-materialen en tips.
Beestje, waar ben je? van Nosy Crow en Ingela P. Arrhenius (Gottmer) is verkozen tot het BoekStart Babyboekje 2018. Dat maakten Nienke van den Berg (presentatrice Z@ppelin) en Dieuwertje Blok vanochtend bekend op de Negenmaandenbeurs.
• Grootste leesbevorderingswedstrijd van Nederland bestaat 25 jaar
• Landelijk doen dit jaar bijna 3.500 leerlingen uit groep 7 en 8 mee aan de wedstrijd
• De schoolkampioenen zijn bekend gemaakt en nemen het tegen elkaar op in lokale en regionale voorleesrondes
• De landelijke finale vindt plaats op woensdag 23 mei 2018
Eliane Segers is benoemd tot hoogleraar Leren en Technologie aan de Faculteit der Sociale Wetenschappen met ingang van 1 februari 2018. Segers doet onderzoek naar individuele variatie in leer- en leerproblemen en gebruik van ICT in het onderwijs.
De manieren waarop Nederlanders in aanraking komen met poëzie, zijn zeer divers. Gedichten worden gelezen, beluisterd, geschreven, gedeeld en spontaan 'ontmoet', bijvoorbeeld op straat. Poëzie is bovendien vaker een gezamenlijke dan individuele ervaring.
63% van de basisscholen in Nederland beschikt over een leescoördinator. Ruim de helft geeft aandacht aan leesbevordering in het beleidsplan, terwijl 38% een eigen leesplan maakt. Dit blijkt uit onderzoek in opdracht van Stichting Lezen.
Lezen staat onder druk. Vooral jongeren lezen minder. Dat is zorgelijk, want regelmatig lezen draagt bij aan de lees- en taalvaardigheid. Wie goed kan lezen heeft meer succes op school en betere mogelijkheden in de maatschappij.
Het afgelopen jaar zijn er meer dan 60.000 koffertjes met 120.000 babyboekjes door ouders in de Bibliotheek opgehaald. Dit komt neer op 35% van alle Nederlandse ouders met een pasgeboren baby. Ten opzichte van vijf jaar geleden is dat een toename van 50%.
Vanaf vandaag vertonen alle bioscopen in Nederland, voorafgaand aan films voor kinderen, het animatiefilmpje Voorlezen maakt je leuker. Dit filmpje, gemaakt door Loes Riphagen en Jan Paul Schutten en ingesproken door Alain Clark, laat op humoristische wijze zien dat voorlezen je leert kijken door de ogen van een ander.
13- tot 19-jarigen zijn tussen 2013 en 2015 ruim de helft minder tijd gaan besteden aan lezen, zo blijkt uit Media:Tijd. Dat geldt voor boeken, kranten en tijdschriften, en zowel van papier als van het scherm.
Voor de Poëzieweek 2018 verschenen weer drie prachtige bundels vol praktische lestips voor alle niveaus, van kleuterklas tot bovenvouw voortgezet onderwijs. Elke bundel wordt voorafgegaan door een algemene inleiding door een specialist. De opdracht luidde: vertel eens waarom poëzie een plek verdient in het onderwijs.
Op woensdag 16 mei houdt Anna Woltz (Londen, 1981) de Annie M.G. Schmidtlezing 2018. In het Kinderboekenmuseum in Den Haag zal ze haar visie geven op jeugdliteratuur. De titel van haar lezing wordt later bekend gemaakt.
Voor de Poëzieweek 2018 verschenen weer drie prachtige bundels vol praktische lestips voor alle niveaus, van kleuterklas tot bovenvouw voortgezet onderwijs. Elke bundel wordt voorafgegaan door een algemene inleiding door een specialist. De opdracht luidde: vertel eens waarom poëzie een plek verdient in het onderwijs.
De literaire leesprestaties van Nederlandse basisscholieren zijn de afgelopen jaren stabiel. Van de havisten slaagt driekwart erin het vereiste literaire competentieniveau te halen, van de vwo'ers bijna de helft.
Nederlandse kinderen houden minder van lezen dan leeftijdsgenootjes in andere landen. Inzetten op het vergroten van de (intrinsieke) leesmotivatie van kinderen is raadzaam: het is een bewezen effectieve manier om de leesvaardigheid te stimuleren.
De leesprestaties van Nederlandse 15-jarigen zijn tussen 2015 en 2018 gedaald. Bijna een kwart van de kinderen loopt het risico om laaggeletterd te worden. Dit blijkt uit nieuwe resultaten van het grootschalige, internationale PISA-onderzoek.
Kinderen gaan lezen minder leuk vinden als ze ouder worden. Een van de oorzaken is het verplichte lezen om te leren. Steeds meer kinderen mogen daarom op school een zelfgekozen boek lezen. Het gaat blijkens PIRLS in 2016 om 76% van de 10-jarigen, tegen 56% in 2001.
Driekwart van de docenten Nederlands gebruikt de website Lezen voor de Lijst, gebaseerd op het model voor literaire competentie van Theo Witte. De bezoekersaantallen groeiden in 2017 voor het vijfde jaar op rij, naar bijna 1.000.000.
Het leesplezier van Nederlandse 15-jarigen is tussen 2009 en 2018 gedaald. Nergens in de wereld beleven kinderen zo weinig plezier aan lezen. Dit blijkt uit nieuwe resultaten van het grootschalige, internationale PISA-onderzoek.
Het laatste grootschalige onderzoek naar de leesmotivatie van Nederlandse kinderen en jongeren dateert van 2002. Het rapport dat voor u ligt, biedt een nieuwe stand van zaken.
De Nationale Mediatheek Trofee 2017 is gewonnen door RSG Magister Alvinus uit Sneek. De jury roemt het gevarieerde voorzieningsniveau van de mediatheek en de inzet van de mediathecarissen om het leesplezier bij de leerlingen te vergroten.
Stichting Lezen zoekt ter versterking van de Raad van Toezicht twee nieuwe leden met de volgende profielen:
- Iemand met ervaring en een netwerk op het gebied van (nieuwe) media
- Iemand met ervaring en een netwerk binnen het boekenvak / bibliotheek
Voor de Poëzieweek 2018 verschenen weer drie prachtige bundels vol praktische lestips voor alle niveaus, van kleuterklas tot bovenvouw voortgezet onderwijs. Elke bundel wordt voorafgegaan door een algemene inleiding door een specialist. De opdracht luidde: vertel eens waarom poëzie een plek verdient in het onderwijs.
Leesbevorderingsprogramma's geven gezinnen ondersteuning in de leesopvoeding. Uit een meta-analyse van 48 studies blijkt dat de ontluikende geletterdheid van kinderen dankzij deze interventies groeit, in het bijzonder bij risico's op taalachterstanden.
Beestje waar ben je? van Nosy Crow en Ingela P. Arrhenius (Gottmer), Piep piep met Fiep van Fiep Westendorp (Querido), Contrastboekje Hallo Baby! (Veltman Uitgevers), Mijn schuifboekje. De boerderij, van Nathalie Choux (Clavis) en Dierentuin van Lisa Jones & Edward Underwoord (Gottmer) zijn genomineerd voor Het Babyboekje van het jaar.
Data: 30 oktober, 31 oktober en 1 november 2017
Voor de zevende keer organiseert Stichting Lezen De Weddenschap, de leescampagne voor vmbo, PrO en mbo.
Stichting Lezen heeft het vierde magazine uitgebracht in de reeks Leesmonitor. Het magazine gaat over de opbrengsten van het lezen van boeken. Een goede leesvaardigheid is cruciaal voor succes op school en op de arbeidsmarkt. Uit wetenschappelijk onderzoek, dat in het magazine op toegankelijke wijze is samengevat, blijkt dat lezen nog veel meer te bieden heeft.
Op maandag 20 november vindt de conferentie Doe Mee(r) met Taal plaats in Amsterdam. Deze conferentie is een initiatief van Tel mee met Taal, een actieprogramma van de ministeries van OCW, SZW en VWS.
De zeventiende editie van de Jonge Jury 2018 is gestart en op veel scholen zijn de jongeren al vol enthousiasme aan de slag gegaan met het lezen van de jeugdboeken die dit jaar zijn verschenen. De Jonge Jury stimuleert al zestien jaar onderbouwleerlingen uit het voortgezet onderwijs om te lezen en daagt hen vervolgens uit om te stemmen op hun favoriete boek.
Research shows that, in order to encourage boys to read, fathers can often serve as a role model, the books that are on offer can be personalised and gender stereotypes can be changed.
Op maandag 2 oktober is de nieuwe editie van de literaire jongerenprijs De Inktaap Nederland van start gegaan. Zo'n duizend scholieren gaan de komende maanden aan de slag met de genomineerde titels van Martin Michael Driessen, Alfred Birney en Jeroen Olyslaegers.
KLASSIEK GRIEZELEN – ‘Gruwelijk eng!’
is het thema van de Kinderboekenweek 2017 die wordt gevierd met veel weerwolven en rammelende botten. Wie een echt spannende week wil, kan terecht bij stapels nieuwe griezelboeken. Een tip: ga vooral niet voorbij aan ijzersterke klassiekers. Want een echt griezelig boek schrijven is helemaal nog niet zo makkelijk.
Iedereen weet het: goed kunnen leren begint met goed kunnen lezen. Daarom zijn leesmotivatie en leesvaardigheid van cruciaal belang in het onderwijs. In deze bundel zijn hierover dertien artikelen samengebracht, de opbrengst van het wetenschappelijk congres dat Stichting Lezen eind 2016 organiseerde onder de titel Succesvol lezen in het onderwijs.
GESCHENK − Superjuffie Janneke Schotveld was er tien jaar geleden ineens met Villa Fien en werd eind vorig jaar ‘al’ gevraagd voor het Kinderboekenweekgeschenk. Voor jeugdauteurs de allergrootste eer. ‘Ik heb er twee weken wakker van gelegen.’
Lezen is goed voor je, het maakt je tot een beter mens. Dit wordt met grote regelmaat beweerd, maar klopt het ook? En zo ja, welke opbrengsten heeft lezen dan, voor individu en samenleving?
Speciaal voor Literatour 2017 schrijven drie schrijvers, Özcan Akyol, Mano Bouzamour en Elfie Tromp, korte verhalen die worden uitgebracht in 3PAK. Een team van 25 schrijvers staat klaar voor de tour, om met zoveel mogelijk jongeren in gesprek te gaan op verschillende middelbare scholen. Daarnaast worden er in september de Dioraphte Literatour-prijzen uitgereikt.
Dit rapport geeft een beeld van het leesklimaat thuis en van de potentie van leesbevorderingsinterventies in gezinnen met jonge kinderen (0-12 jaar) waar een stimulerende leesopvoeding niet vanzelfsprekend is.
Kila van der Starre (Universiteit Utrecht) onderzocht hoe volwassenen in Nederland met poëzie in aanraking komen. Poëzie wordt vaak gezien als een niche-binnen-een-niche, maar het blijkt een zeer wijdverspreid genre: 97% van de volwassen Nederlanders komt weleens in aanraking met poëzie.
GENDERGERICHT − Presentatrice en programmamaker Iris van Lunenburg is een van de drie uitdagers van de leescampagne De Weddenschap. Vrouwelijke auteurs en vrouwelijke hoofdpersonen vormen de rode draad in haar leesgeschiedenis.
NIET VAN PAPIER − Literatuurwetenschapper Kila van der Starre doet onderzoek naar de rol van poëzie in het alledaagse leven. Haar dwarsdoorsnedestudie Poëzie in Nederland laat zien hoe vaak en bij welke gelegenheid Nederlanders met poëzie in aanraking komen. De resultaten zijn hoopgevend: poëzie leeft. Maar vooral buiten het boek.
Er zijn aanwijzingen dat creatief schrijven een positief effect heeft op (literair) lezen. In het literatuuronderwijs kan creatief schrijven worden ingezet om de emotionele betrokkenheid bij verhalen te vergroten. Dat blijkt uit een literatuuronderzoek door Stichting Lezen.
In de week van 30 oktober is de aftrap van De Weddenschap. De leescampagne voor het vmbo en mbo van Stichting Lezen daagt leerlingen uit in zes maanden drie boeken te lezen. Iris van Lunenburg, Lennart Timmerman en LAKSHMI zijn de nieuwe uitdagers.
Het Nationale Voorleeslunchverhaal wordt dit jaar geschreven door Vonne van der Meer. Dit verhaal wordt op vrijdag 6 oktober (Nationale Ouderendag) door bekende en onbekende Nederlanders voorgelezen aan ouderen door het hele land. Tijdens eerdere edities lazen onder anderen Ruben Nicolai, Eva Jinek, Gerard Joling, Willeke Alberti en Dieuwertje Blok voor in bibliotheken en zorginstellingen.
Op woensdag 21 juni vond, op basisschool De Triangel in Appingedam, de feestelijke aftrap van de landelijke campagne Vakantielezen plaats. Kinderboekenambassadeurs Hans & Monique Hagen gaven het startsein.
BEELDTAAL – Haar gewaagde kleurgebruik wordt alom geprezen, maar er is meer. Ieder verhaal dicteert zijn eigen vorm, toont het werk van Annemarie van Haeringen.
De Prijs van de Jonge Jury 2017 gaat naar het boek Schuld van Mel Wallis de Vries. Dit werd bekendgemaakt tijdens de feestelijke Dag van de Jonge Jury in TivoliVredenburg te Utrecht. Dit is in totaal de vijfde keer dat de populaire jeugdboekenschrijfster deze publieksprijs voor de jeugdliteratuur in ontvangst neemt.
VERANTWOORD LEZEN IN DE PUBERTEIT – Nederlandse tieners, in de meest cruciale fase van hun leescarrière, zijn een lastig te bereiken groep. Na de overstap naar de middelbare school verliezen veel kinderen hun leesplezier, zo blijkt uit cijfers. Hoe kunnen ze met slim gekozen boeken voorbereid worden op de klassiekers, waarvan we hopen dat ze die later gaan lezen?
WOUTERTJE PIETERSE PRIJS − Robuuste illustraties op het karikaturale af, verhalen waaraan vaak een sprookjesidioom ten grondslag ligt; de kinderboeken van Gerda
Dendooven onderscheiden zich door verbeeldingskracht en een hoge mate van eigenzinnigheid. Met Stella, ster van de zee won ze de Woutertje Pieterse Prijs.
Lotte Hendriks uit Rijssen heeft gisteravond in de Openbare Bibliotheek van Amsterdam de zesde landelijke finale van De Pabo Voorleeswedstrijd gewonnen.
In dit nummer onder veel meer een interview met Gerda Dendooven die met een eigentijds sprookje over anders zijn: Stella, ster van de zee de Wouterje Pieterse Prijs won.
De vierentwintigste landelijke finale van De Nationale Voorleeswedstrijd is gewonnen door de 11-jarige Eva Koning uit het Noord-Brabantse Prinsenbeek. Eva mag zich nu een jaar lang De Nationale Voorleeskampioen 2017 noemen. Voor een volle Schouwburg Amstelveen las Eva voor uit het boek Spinder van Simone van der Geest.
Publieksversie van het jaarverslag 2016. Het jaarsverslag is hiernaast te downloaden of inte zien. Het jaarverslag Kunst van Lezen is als bijlage in dit jaarverslag opgenomen.
De brochure Lezen in de klas 2017-2018 laat zien op welke uiteenlopende manieren lezen in de klas kan worden vormgegeven. Zowel beproefde succesformules als nieuwe activiteiten zijn beschreven.
Monique & Hans Hagen zijn de nieuwe kinderboekenambassadeurs van Nederland. Zij volgen Jan Paul Schutten op, die het ambassadeurschap de afgelopen twee jaar vervulde. De kinderboekenambassadeur geeft een herkenbaar gezicht aan de promotie van kinder- en jeugdboeken.
BoekStart stimuleert goed voorleesklimaat, maar het kan nog beter
Kinderopvanglocaties met BoekStart zijn actiever bezig met voorlezen en leesbevordering dan locaties zonder deze aanpak. Naast deze positieve conclusie biedt het onderzoek naar de effecten van BoekStart op het voorleesklimaat ook kritische lessen, bleek tijdens de expertmeeting op vrijdag 3 februari 2017.
Deze week vindt in Bologna de 54ste editie van de Bologna Children's Book Fair plaats. Tijdens deze belangrijke kinderboekenbeurs ontmoeten uitgevers, redacteuren en schrijvers vanuit de hele wereld elkaar om kennis te nemen van elkaars boeken - en deze te verhandelen.
Als je veel tijd en geld steekt in het bevorderen van het lezen voor je plezier, dan is de vraag gerechtvaardigd of dat wel ergens goed voor is. Onderzoekers Jette van den Eijnden en Emy Koopman gingen op jacht naar empirisch bewijs.
De boekensector start in samenwerking met het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) een onderzoek naar het leesgedrag van Nederlanders en hoe het samenhangt met hun overige mediagebruik. Hiermee wordt de vraag beantwoord of en hoe lezen concurreert met andere vormen van tijdsbesteding, welke typen lezers er zijn en wat verschillen zijn tussen digitaal lezen en van papier lezen.
Naast het papieren boek komen er steeds meer digitale verhaalvormen. Wat betekent dat voor makers en producenten van literatuur? Daarover ging de expertmeeting ‘Visies op digitaal vertellen’ van het Nederlands Letterenfonds en Stichting Lezen op woensdag 22 maart.
In dit nummer: Een gesprek over wetenschappelijk onderzoek naar de opbrengsten van lezen. Herman Koch over het Boekenweekgeschenk. Nieuwe voorleesfilmpjes over het voorlezen aan heel jonge kinderen en nog veel meer
‘Dat ben ik,’ dacht Eliane Segers (43) toen ze het functieprofiel van de nieuwe hoogleraar Lezen en Digitale Media las. ‘Het onderzoek dat ik doe bij het Behavioural Science Institute aan de Radboud Universiteit en dat zich grotendeels afspeelt in het primair onderwijs, draait om het optimaliseren van lezen en leren lezen, ondersteund door multimedia,’ licht Segers toe.
Stichting Lezen is verheugd dat de Raad voor Cultuur positief heeft geadviseerd over het herziene activiteitenplan Lezen voor het leven van Stichting Lezen in het kader van de Culturele Basisinfrastructuur 2017–2020.
Vandaag heeft Kinderboekenambassadeur Jan Paul Schutten, tijdens de Nationale Onderwijs Tentoonstelling (NOT) in de Jaarbeurs in Utrecht twee lijsten met ieder vijftig titels van kinderboeken gepresenteerd om kinderen te helpen uit de grote en groeiende stapel kinderboeken juist dat boek te vinden dat hen aanspreekt.
Frank van der Lende presenteert dagelijks zijn eigen radioshow Frank ♥op 3fm en is een van de drie uitdagers van De Weddenschap 2016. Maar Van der Lende is meer dan alleen radio-dj, hij is ook een lezer.
MEES KEES JUBILEERT – Tien jaar na de verschijning van zijn eerste boek zit stagiair mees Kees nog steeds in de lift. De vierde bioscoopfilm, Mees Kees langs de lijn, gaat op 7 december in première.
Anke de Vries weet niet hoe dat voelt oud zijn. In Sassenheim hebben ze de Nationale Mediatheek trofee gewonnen. De Bibliotheek op school bestaat vijf jaar. Frank van der Lende vindt lezen supergoed voor je woordenschat en Anne Vegter analyseert voor de laatste keer een gedicht.
Publieksversie van het Jaarverslag 2015. Het jaarverslag is hiernaast te downloaden. Het jaarverslag 2015 Kunst van Lezen is als een bijlage opgenomen bij dit jaarverslag.
Als je hem ziet en spreekt, zou je het niet zeggen, maar als de Kinderboekenweek begint, is Dolf Verroen op een maand na achtentachtig. De vis en de jongen, Hoe mooi wit ik ben, Karel en de kindermoordenaar, het is maar een greep uit de ruim honderdtien kinderboeken waarmee Verroen kinderboekenkasten verrijkte.
Hoe ziet de voorleescultuur in Nederlandse gezinnen eruit? Om dit te onderzoeken brachten Roel van Steensel en Nicole Lucassen de voorleesopvattingen en het voorleesgedrag in dertien diverse gezinnen in kaart.
Paul van Loon, Selma Noort, Marco Kunst, Simon van der Geest, Edward van de Vendel, Sylvia Vanden Heede, Anna Woltz. Steeds meer populaire of kinderboekenschrijvers van bekroond niveau schrijven boeken waarmee kinderen kunnen leren lezen. Pardon, léuk kunnen leren lezen.
DE GORGELS VAN MYJER – Ze hebben kleine gespierde beentjes en lijken op een bolletje wol: de Gorgels. Cabaretier Jochem Myjer beschrijft in De Gorgels een wonderbaarlijk minivolkje uit de duinen. Hij won er de Prijs van de Kinderjury mee en krijgt regelmatig foto’s toegestuurd van zelf geknutselde Gorgels: gehaakt, gebreid, gekleid, op het strand getekend.
In dit nummer van Lezen vertelt Dolf Verroen dat de opdracht om het Kinderboekenweekgeschenk te schrijven een cadeautje was waarop hij niet meer had gerekend.
De website Tel mee met Taal is gelanceerd. De site biedt voor de vele bij de uitvoering van het programma Tel mee met Taal betrokken organisaties informatie over de voortgang en resultaten van Tel mee met Taal.
Tijdens de conferentie van Tel Mee met Taal op 23 juni bekrachtigden de Koninklijke Bibliotheek, Stichting Lezen en Stichting Lezen & Schrijven hun samenwerking op het gebied van taal- en leesbevordering.
Marieke Baselmans werkt sinds vijfentwintig jaar als leerkracht op een basisschool, waar het haar opvalt dat kinderen na de zomervakantie vaak een terugval vertonen in hun leesvaardigheid. Afgelopen zomer organiseerde ze een pilotstudie, om te onderzoeken hoe die zomerleesdip bestreden kan worden.
Een jaar literatuuronderwijs in groepen 7 en 8 van de basisschool.
Verslag van promotieonderzoek van Gertrud Cornelissen naar het effect van boekgesprekken op de ontwikkeling van literaire competentie bij kinderen in de groepen 7 en 8 van de basisschool.
Laaggeletterdheid is een landelijk probleem dat de gemoederen binnen het leesonderwijs bezighoudt. Want goed kunnen lezen staat aan de wieg van een goede algemene ontwikkeling.
De campagne Nederland Leest gaat in 2016 veranderen. De scholierenpocket voor havo/vwo, die i.s.m. Stichting Lezen werd aangeboden, verdwijnt. Daarvoor in de plaats komt Nederland Leest Junior, dat zich richt op groep 7 en 8 en vmbo 1 en 2. Voor de oudere leerlingen in het voortgezet onderwijs verschijnt tijdens Literatour de verhalenbundel 3PAK, inclusief bijpassend lesmateriaal.
In het nieuwe nummer van Lezen onder veel meer een dubbelinterview met 'onze' leesprofessoren: Roel van Steensel en Eliane Segers waarin ze vertellen over hun ambities en plannen.
Voor het vijfde jaar werd op landelijk niveau Read2Me! georganiseerd; dé voorleeswedstrijd voor de brugklas. In een spannende landelijke finale streden elf finalisten om de titel Brugklas Voorleeskampioen Read2Me! 2016.
De drieëntwintigste landelijke finale van De Nationale Voorleeswedstrijd is gewonnen door Jan Dirk Pesman (12) uit Wolvega. Jan Dirk mag zich nu een jaar lang De Nationale Voorleeskampioen 2016 noemen. De dolgelukkige winnaar kon het mooie nieuws bijna niet geloven. “Ik zei het al toen ik provinciaal winnaar werd, maar nu weer.
Leerlingen uit de bovenbouw van vmbo, havo en vwo hebben sinds vorig jaar hun eigen campagneweek waarin literatuur tot leven komt. De Literatour is uitgegroeid tot een volwaardige Boekenweek voor jongeren met een eigen prijs, schrijvers in de klas, een geschenk en andere leuke extra’s.
Met ingang van editie 2017 ondergaat de Jonge Jury, de publieksprijs voor het beste jeugdboek, een aantal veranderingen. De organisatie hoopt hiermee dat de participatie van jongeren nog verder stijgt. Eerder doorgevoerde veranderingen leidden al tot een verdubbeling van het aantal stemmen, in 2016 steeg het aantal stemmen van 7.500 naar 15.000.
Zojuist zijn de Prijs van de Jonge Jury, de publieksprijs voor het beste jeugdboek en de Gouden Lijst, de vakjuryprijs voor het beste jeugdboek uitgereikt in TivoliVredenburg.
Stichting Lezen heeft in samenwerking met de Vrije Universiteit en de Universiteit Twente invulling gegeven aan twee nieuwe bijzondere leerstoelen voor onderzoek dat leidt tot meer kennis over leesbevordering.
Je hoort regelmatig beweren dat digitaal lezen anders lezen is. Hoeveel bewijs bestaat er voor deze stelling? Als we anders lezen van het scherm, welke verschillen zijn er dan met het vertrouwde papier? En hoe kunnen leesbevorderaars daarop inspelen?
Je hoort regelmatig beweren dat digitaal lezen anders lezen is. Hoeveel bewijs bestaat er voor deze stelling? En als we anders lezen van het scherm, welke verschillen zijn er dan? En hoe kunnen leesbevorderaars daarop inspelen?
Jan Paul Schutten, de Kinderboekenambassadeur, roept via de wedstrijd Help de Kinderboekenambassadeur! de hulp in van alle schoolkinderen. Hij zoekt namelijk een steengoede campagne die duidelijk maakt hoe leuk lezen is. Bijvoorbeeld een poster die laat zien hoe spannend, komisch of ontroerend boeken zijn. Of die laat zien hoe je er slimmer, vrolijker en grappiger van wordt.
Op woensdag 18 mei houdt Harm de Jonge in het Kinderboekenmuseum in Den Haag de Annie M.G. Schmidtlezing 2016. Onder de titel Het paradijs van de fantasie. Van het fluitketeltje van Annie MG tot de paddoknabbels van Alice in W. zal hij de zeventiende editie van de lezing verzorgen.
Van 12 tot 20 maart is het Boekenweek en dat gaat op veel middelbare scholen niet ongemerkt voorbij. Hoe zorg je ervoor dat de Boekenweek een feest in de klas wordt? Volg deze twee gouden tips:
Voor het Boekenweekgeschenk schreef Esther Gerritsen een psychologisch portret van een familie. ‘Ik begin hoog op een schaal van ellendigheid, stop iedereen in een kooi en kijk wat er dan gebeurt.’
In dit veertigste nummer aandacht voor De nieuwe bibliotheek of, zoals architect Francine Houben ze noemt, de kathedralen van onze tijd. Voor haar is een bibliotheek veel meer dan een huis voor boeken: "Het idee van een bibliotheek als investering in het menselijk kapitaal van de stad vind ik inspirerend."
Kiekeboe! van Giuliano Ferri is verkozen tot Het BoekStart Babyboekje 2016. Dat maakte Gerda Havertong op 26 februari bekend op de Negenmaandenbeurs. Van 16 januari tot 16 februari 2016 konden ouders en pedagogisch medewerkers stemmen op hun favoriete boekje uit een shortlist die was samengesteld door een deskundige jury.
De literaire benefietavond Een nieuw hoofdstuk, waar ruim twintig auteurs en muzikanten belangeloos optraden, heeft € 40.435 euro opgeleverd voor My Book Buddy. Voor dit bedrag ontvangen meer dan 2000 kinderen een “lees-start-pakket”, bestaande uit o.a. een rugzakje, prentenwoordenboek en een werkschrift.
We kunnen het lezen van boeken natuurlijk beschouwen als een nuttig en aangenaam tijdverdrijf en het daarbij laten. Het brengt ontspanning, informatie en kennis. Maar misschien doet lezen wel meer. Je wordt er beter van, vinden sommigen. Taliger. Intelligenter. Empathischer. Gezonder. Dat is nogal wat. Of het ook klopt? De fervente lezer twijfelt er niet aan.
Politici, burgemeesters, sporthelden, columnisten, actrices, presentatoren, zangers, rappers, voetballers en zelfs een prinses: allen lazen ze vanmorgen vroeg voor aan peuters en kleuters om zo het voorlezen, aan kinderen die zelf nog niet kunnen lezen, te stimuleren.
Lezen in de vrije tijd is goed voor de taalontwikkeling van een kind en bevordert onderwijssucces. Voor veel kinderen is de drempel om te lezen echter hoog; zij kunnen het wel, maar doen het niet.
Kinderen die op de basisschool meer boeken hebben om uit te kiezen, lezen meer en worden betere lezers. Ook hun Cito-resultaten voor begrijpend lezen liggen hoger. Dat blijkt uit onderzoek van Thijs Nielen, die op 26 januari promoveert aan de Universiteit Leiden.
Onder de titel Een nieuw hoofdstuk wordt op dinsdag 9 februari een grote literaire benefietavond gehouden voor vluchtelingenkinderen. Vele auteurs hebben zich hierbij aangesloten en treden die avond belangeloos op in een uniek programma dat in en samen met de Stadsschouwburg Amsterdam wordt georganiseerd.
MISSIE - Dit najaar reisde de bevlogen Britse leesbevorderaar Aidan Chambers langs drie Nederlandse pabo’s voor een serie lezingen en workshops. Zijn pabotour startte op de Fontys Hogeschool Kind & Educatie in Veghel, waar hij de noodzaak van goed leesonderwijs benadrukte en de alarmklok luidde. ‘Wie niet goed kan lezen en schrijven, blijft een derderangsburger.’
LITERATUURLES, MAAR DAN ANDERS – Hoe breng je leerlingen bij dat literatuur verrijkend is? Op het Keizer Karel College in Amstelveen hebben ze het antwoord: geef vakoverstijgend literatuuronderwijs, afzonderlijk van de talen.
2016 Jaar van het Boek, prentenboekentips voor De Nationale Voorleesdagen en een impressie van een inspirerende didactische tournee van Aidan Chambers.
De Kinderboekenambassadeur heeft sinds enige tijd een eigen site waar hij ook blogt over allerhande kinderboekenzaken. Zoals onlangs over het gratis schoenboekje dat hij geschreven heeft, ook heeft hij een goede tip voor Sint.
VADERS INSPIREREN – Vaders moeten vaker voorlezen,luidt de boodschap van de Vaders Voor Lezen-campagne van de Leescoalitie. Vooral jongens hebben daar baat bij, blijkt uit onderzoek.
Positieve leeservaringen in de kindertijd vormen de basis voor een leven lang lezen. Het is dan ook belangrijk dat kinderen structureel te maken krijgen met leesbevordering en literatuureducatie. Baby’s, peuters, kleuters, kinderen en tieners, allemaal verdienen zij een aanpak op maat.
Schenk de zwakke lezer vertrouwen. Dat was de rode draad door de lezingen en workshops tijdens de studiedag ‘Over lezen gesproken’. Ruim 150 leraren en leesbevorderaars lieten zich op vrijdag 2 oktober 2015 bijpraten over en enthousiasmeren voor leesbevordering in het (v)mbo.
De seksekloof: hoe krijgen we jongens aan het lezen? Is de titel van de derde uitgave van Leesmonitor – Het Magazine, waarin actueel onderzoek over lezen, leesbevordering en literatuuronderzoek wordt besproken. Dat jongens minder lezen dan meisjes is zeker. Maar over de vraag waarom jongens minder lezen, of dat erg is en of er iets aan kan worden veranderd is veel discussie.
Op maandag 5 oktober 2015 gaf de Gouverneur, de heer Theo Bovens op basisschool Meander, in Reuver het officiële startschot voor het project Lezen is leuk! in Limburg.
Bestaat er een oorzaak-gevolg-relatie tussen het lezen van fictie en het inlevingsvermogen? Een meta-analyse van veertien experimentele studies laat een klein, betekenisvol effect zien. Tegelijkertijd debatteren wetenschappers over de gebruikte onderzoeksmethoden.
In november barst Nederland leest weer los en krijgt elk bibliotheeklid een boek cadeau van de Openbare Bibliotheek: Nederland Leest de mooiste korte verhalen, gekozen door A.L. Snijders.
Dit schoolseizoen organiseert Stichting Lezen voor de vijfde keer De Weddenschap, dé leescampagne voor vmbo en mbo. De Weddenschap start op maandag 12 oktober. Bij De Weddenschap dagen drie bekende Nederlanders leerlingen uit in zes maanden tijd drie boeken te lezen. Dat doen zij zelf ook. Wie de opdracht volbrengt maakt kans op een van de schitterende prijzen.
Bij het schrijven van het Kinderboekenweekgeschenk 2015 vond tweevoudig Gouden Penseelwinnaar Simon van der Geest inspiratie in de geschiedenis van de Zweedse ontdekkingsreiziger Salomon August Andrée, die in een ballon richting Noordpool vloog. Per ongelukt!
In onderzoeksverslag #BOOK zijn de effecten onderzocht van een – op Amerikaans voorbeeld gemodelleerde – bibliotherapietraining. Het onderzoek wijst uit dat #BOOK een positief effect had op zowel het leesbegrip, de leesattitude als de sociaal-emotionele competenties van de leerlingen.
In de curricula van mbo-opleidingen blijft de aandacht voor lezen over het algemeen beperkt tot lezen voor de vakopleiding. Dit is niet altijd de manier van lezen waardoor studenten gemotiveerd raken.
De brochure Bibliotheken en de jeugd in de 21ste eeuw, kennis en inspiratie bij het bereiken en ondersteunen van kinderen en jongeren is online gepubliceerd.
Na een lange tijd van daling zit er weer groei in het aantal jonge bibliotheekleden. Met de traditionele expertise van bibliotheken als vertrouwde basis, moet dat een stimulans vormen om de bibliotheek van de nabije toekomst vorm te geven.
De Nationale Voorleeskampioen Julie Slagman heeft vandaag het startsein gegeven voor De Nationale Voorleeswedstrijd 2015/2016. De twaalfjarige Julie overhandigde het eerste deelnamepakket aan haar voormalige juf Judy Admiraal van de KB Fatimaschool in Rotterdam.
Jongens hebben al honderd jaar een leesachterstand op meisjes. Is lezen niets voor hen of krijgen ze niet de juiste handreikingen? We gaan op zoek naar verklaringen voor de seksekloof en ideeën om deze te overbruggen.
Publieksversie van het Jaarverslag 2014. Het jaarverslag is hiernaast te downloaden. Het jaarverslag 2014 Kunst van Lezen is als een bijlage opgenomen bij dit jaarverslag.
Lezen en voorlezen gaan structureel onderdeel uitmaken van het beleid op consultatiebureaus, op mbo-opleidingen en in het curriculum van lerarenopleidingen (pabo’s).
Mannelijke rolmodellen inzetten, een passend boekenaanbod creëren en genderstereotypen doorbreken. Dat zijn de ideeën waarvoor wetenschappers bewijs hebben gevonden om jongens tot lezen te stimuleren.
Stichting Lezen is zeer verheugd over de vandaag ingediende moties van PvdA, VVD, SP en D66 tijdens het voortgezet algemeen overleg over laaggeletterdheid in de Tweede Kamer.
LEERLINGEN OVER DE WEDDENSCHAP – De Weddenschap is in vier jaar tijd uitgegroeid tot een succesvolle leescampagne voor het vmbo. Tijdens het afgelopen schooljaar gingen 3500 leerlingen de uitdaging aan om binnen een halfjaar drie boeken te lezen. Het Wolfert Pro in Bergschenhoek leverde de meeste deelnemers: 206 van de 494 leerlingen van deze school gingen een persoonlijke weddenschap aan.
Voor het vierde jaar werd op landelijke niveau Read2Me! georganiseerd; dé voorleeswedstrijd voor de brugklas. In een spannende landelijke finale streden elf finalisten om de titel Brugklas Voorleeskampioen Read2Me! 2015.
De tweeëntwintigste landelijke finale van De Nationale Voorleeswedstrijd is gewonnen door Julie Slagman (11 jaar) uit Rotterdam. Julie mag zich nu een heel jaar lang De Nationale Voorleeskampioen 2015 noemen.
Het omslagartikel van het aprilnummer van JSW - vakblad voor het basisonderwijs, speciaal onderwijs en opleiding - gaat over het stimuleren van leesmotivatie via de Bibliotheek op school.
Brochure met informatie over leesactiviteiten. Of u nu wilt werken aan de literaire competentie van leerlingen of gewoon leesplezier wilt stimuleren. Leesbevordering van vmbo tot gymnasium, iedereen kan wel iets van zijn gading vinden in deze gids.
Inspiratie – De afgelopen editie van Lezen Centraal, het jaarlijks congres van Stichting Lezen, kon woensdag 25 maart rekenen op een recordopkomst: ruim driehonderd docenten, bibliothecarissen, jeugdboekenschrijvers en andere leesbevorderaars meldden zich in muziekcentrum Tivoli/Vredenburg in Utrecht voor een dag vol inspirerende lezingen, workshops en ontmoetingen.
Deze week is in hartje Italië de Bologna Children's Book Fair, een van de grootste boekenbeurzen ter wereld. Stichting Lezen is dit jaar aanwezig om inspiratie op te doen, maar ook om anderen te inspireren.
Tijdens Lezen Centraal, het jaarlijkse congres van Stichting Lezen, is Jan Paul Schutten geïnstalleerd als de nieuwe Kinderboekenambassadeur van Nederland. Schutten volgt Jacques Vriens op die in 2013 als eerste deze functie vervulde; Schutten blijft kinderboekenambassadeur tot 2017.
JONGERENLITERATUURPRIJS IN CAMPAGNEWEEK – De Dioraphte Jongerenliteratuur Prijs krijgt dit jaar een andere naam, maar behoudt haar missie. Vanaf dit jaar wordt de prijs onderdeel van de Literatour, een boekenweek voor jongeren die moet leiden tot meer hartstochtelijke lezers. De prijs is daarom omgedoopt tot Dioraphte Literatour Prijs.
Lezen is goed voor je, het maakt je tot een beter mens. Dit wordt met grote regelmaat beweerd, maar klopt het ook? En zo ja, welke opbrengsten heeft lezen dan, voor individu en samenleving?
Vanmorgen is Literatour, de Boekenweek voor jongeren, van start gegaan met het bezoek van de schrijvers Danielle Bakhuis, Daan en Thomas Heerma van Voss, Mano Bouzamour, Ineke Riem, Mirjam Mous en Peter Zantingh aan middelbare scholen in Etten Leur, Oegstgeest, Drachten en Veghel.
Nederlanders zijn de afgelopen decennia fors minder boeken gaan lezen. Wat zijn de oorzaken van deze gestage ontlezing? En gaat de digitalisering zorgen voor een heropleving van het boek?
Spin-off van de Stichting Lezen-website Leesmonitor.nu. Stichting Lezen wil met dit magazine actuele onderwerpen rond de leescultuur voorzien van feiten en duiden aan de hand van het daarover beschikbare onderzoek.
INTERVIEW MET LOUIS TAVECCHIO
Vaders hebben een belangrijke voorbeeldrol voor hun kinderen en vooral hun zoons, ook als het gaat om (voor) lezen. Waarin zit hun toegevoegde waarde? Emeritus hoogleraar pedagogiek Louis Tavecchio weet: ‘Hun natuurlijke manier om met tekst om te gaan verruimt de blik van het kind op de wereld.’
Door het ministerie van OCW is besloten het Actieplan Kunst van Lezen 2012-2015 (uitgevoerd door Stichting Lezen en het Sectorinstituut Openbare Bibliotheken) te evalueren in het najaar van 2014. Hoewel het programma tot eind 2015 doorloopt heeft OCW twee redenen om het programma nu te
evalueren. Enerzijds is OCW bezig met een OCW-brede werkgroep, gericht op samenhang in geletterdheid, en anderzijds wil OCW de evaluatie laten aansluiten
In opdracht van het ministerie van OCW is Kunst van Lezen - gezamenlijk leesbevorderingsprogramma van Stichting Lezen en de Koninklijke Bibliotheek - geëvalueerd door de KWINK groep. De aanleiding is dat de bewindspersonen van OCW, SZW en VWS het voornemen hebben om de samenhang in het beleid op het gebied van leesbevordering, bestrijding laaggeletterdheid en taalonderwijs te versterken en gezamenlijk de Tweede Kamer daarover in het voorjaar van 2015 een beleidsbrief zullen sturen.
In opdracht van het ministerie van OCW is Kunst van Lezen - gezamenlijk leesbevorderingsprogramma van Stichting Lezen en de Koninklijke Bibliotheek - geëvalueerd.
Ouders die meedoen met BoekStart en hun baby al voor dat deze acht maanden oud is voorlezen, hebben kinderen die hoger scoren op taal. Al op vijftien maanden zijn er positieve effecten op de woordenschat. Dat blijkt uit onderzoek van promovenda Heleen van den Berg en hoogleraar orthopedagogiek Adriana Bus, beiden verbonden aan de Universiteit Leiden.
Eind januari 2015 lanceerde CPNB een gloednieuwe campagne voor jongeren: de Literatour. Lees hier wat er gaat gebeuren tijdens deze 'Boekenweek voor jongeren' - en hoe je zelf kunt meedoen.
De 12e editie van De Nationale Voorleesdagen is vanmorgen van start gegaan met Het Nationale Voorleesontbijt. Op kinderdagverblijven, bibliotheken en scholen door het hele land werd vanmorgen een Voorleesontbijt gehouden.
Op donderdag 29 januari 2015 luidt Gedichtendag de Poëzieweek in. Het motto van deze editie is Met zingen is de liefde begonnen. En als een dichter de liefde bezingt, dan krijg je poëzie. Hoe maak je de Poëzieweek tot een succes in de klas? Vijf tips op een rij.
Vaders doen minder aan leesopvoeding. Is dat uit vrije wil of houden moeders de poorten gesloten? En hoe maak je voorlezen aantrekkelijk voor de hipsterman met designbaard? Over deze vragen ging het tijdens de expertmeeting Vaders Voor Lezen: Van geclaimde naar gedeelde domeinen, die op vrijdag 12 december werd gehouden in het Letterenhuis in Amsterdam.
Na zestien jaar stopt hij ermee: leesprofessor Dick Schram, die één dag per week voor Stichting Lezen onderwijs gaf en onderzoeken deed en begeleidde, vindt dat het tijd wordt voor een nieuwe generatie. ‘En om al die dingen die we geleerd hebben eens goed in praktijk te gaan brengen.’
In 2025 is iedereen in Nederland geletterd of bezig dat te worden
Vanochtend presenteerde H.K.H. Prinses Laurentien der Nederlanden samen met ambassadeur Ruben Nicolai de Ambitie-agenda 2015-2025 van de Leescoalitie, tijdens Het Nationale Bibliotheekcongres in de Beurs van Berlage.
Koppeling met de Bibliotheek op school leidt tot integrale aanpak leesbevordering
De Nederlandse Kinderjury wordt in 2015 mede bekostigd door het Sectorinstituut Openbare Bibliotheken (SIOB). De grootste Nederlandse kinderpublieksprijs speelt zich van oudsher voor een flink deel af in de openbare bibliotheek.
Scriptieprijs Stichting Lezen bekroont een internationaal vergelijkende studie over de voorwaarden voor effectieve leesbevordering in openbare bibliotheken.
Op dinsdag 11 november werd tijdens de Dag van het Literatuuronderwijs bekendgemaakt dat het Augustinuscollege uit Groningen de winnaar is van de Prijs voor de Beste Leesomgeving. Leesbevorderaar Aidan Chambers – keynote speaker van het symposium en auteur van onder andere De leesomgeving – overhandigde de prijs aan Joke Boonstra, mediathecaris van het Augustinuscollege.
Lezen is leuk! voorziet 100 basisscholen van goed gevulde boekenkasten.
Vanochtend gaf commissaris van de Koning, Han Polman, op basisschool Het Mozaïek in Sluiskil het startsein voor het project Lezen is leuk! in Zeeuws-Vlaanderen.
Op maandag 17 november om 9.30 uur geeft commissaris van de Koning, de heer Han Polman op basisschool Het Mozaïek in Sluiskil het officiële startschot voor het project Lezen is leuk! in Zeeuws-Vlaanderen.
Nederland Leest is begonnen. Bij de start op 1 november vloog Maarten ’t Hart in een helikopter door Nederland om bibliotheken aan te doen. Tijdens Nederland Leest geven bibliotheken hun leden het boek Een vlucht regenwulpen cadeau. Door de deelname van Stichting Lezen, lezen ook scholieren door heel Nederland het boek.
Publieksversie van het jaarverslag 2013. Het jaarverslag is hiernaast te downloaden. Het jaarverslag 2013 Kunst van Lezen is als een bijlage opgenomen bij dit jaarverslag. U kunt deze bijlage ook hiernaast downloaden.
Veel leerlingen in het voortgezet onderwijs ervaren problemen bij het lezen van hun studieboeken. Educatieve uitgevers streven dan ook naar teksten die begrijpelijk zijn, en die het verwerken en reproduceren van informatie voor leerlingen makkelijker maken. Maar hoe ziet optimaal begrijpelijk lesmateriaal er eigenlijk uit? En welke tekstkenmerken dient dit lesmateriaal te hebben?
Voor lang niet alle leerlingen in het voortgezet onderwijs is het lezen van studieboeken even gemakkelijk. Voor menigeen levert de tekst begripsproblemen op. Educatieve uitgevers kunnen de problemen helpen voorkomen, zo blijkt uit onderzoek in opdracht van Stichting Lezen, waarop Gerdineke van Silfhout donderdag 16 oktober promoveert aan de Universiteit van Utrecht.
November staat traditiegetrouw in het teken van Nederland Leest, een van de grootste leescampagnes van Nederland. Bijna een miljoen lezers zullen Een vlucht regenwulpen van Maarten ’t Hart (her)lezen. Dat zijn voornamelijk bibliotheekleden, die het boek gratis kunnen afhalen bij de bibliotheek.
Op dinsdag 4 november a.s. van 16.00-16.45 uur organiseert Stichting Lezen in samenwerking met Cubiss een webinar (= een seminar op het web) met bovenstaande titel.
Het is Kinderboekenweek en dus is het feest. Veel basisscholen hangen deze week vol slingers en er wordt elke dag meegezongen en -gedanst met de Kinderen voor Kinderen-hit. En een alerte school heeft ruim op tijd het gratis lesmateriaal besteld bij de CPNB. Hier volgen drie tips om het feest nóg leuker te maken:
BN’ers lezen voor op Internationale Dag van de Ouderen
Vandaag werd tijdens de Nationale Voorleeslunch in heel Nederland voorgelezen aan ouderen. Onder meer Eva Jinek, Foppe de Haan, Martine van Os en Willeke Alberti lazen voor in openbare bibliotheken en zorginstellingen door het hele land.
Op 26 september organiseert Stichting Lezen een studiedag voor pabo- docenten in het Spoorwegmuseum in Utrecht. Op deze studiedag Verder met jeugdliteratuur op de pabo, wordt de vraag besproken hoe kinderboeken de leer- en leesomgeving van kinderen op de basisschool kunnen verrijken.
Je vindt via www.denationalevoorleesdagen.nl informatie over het gratis promotiepakket voor de kinderopvang, de prentenboek toptien en de lessuggesties voor de kinderopvang.
De Voorleestas
Tijdens De Nationale Voorleesdagen doen 6o scholen mee met De Voorleestas om het voorlezen thuis te stimuleren. Het project is bedoeld voor kinderen in groep 1 en 2 van scholen in krimp- en anticipeerregio’s. De Voorleestas wordt mogelijk gemaakt door Stichting Lezen en Stichting De Versterking. De inschrijving voor deelname aan het project is inmiddels gesloten.
Met onderstaande materialen kun je als school of bibliotheek aan de slag met De Voorleestas:
Via www.boekstart.nl vind je voorleestips en informatie over de leesontwikkeling van jonge kinderen.
BoekStart voor jou!
Viermaal per jaar verschijnt via www.boekstart.nl de digitale brochure BoekStart voor jou! met tips over de nieuwste boekjes, voorlezen en multimedia. Met links naar filmpjes, achtergrondinformatie en interessante websites. Op de site vind je ook Boekideeën; uitgewerkte leesbevorderingsactiviteiten om te gebruiken in de groep op de kinderopvang.
Boeken zoeken?
Er zijn veel websites die boekentips geven. Vind een geschikt boek op:
Gratis af te halen boeken, een docentenwebsite en creatieve verwerkingsopdrachten bij het Nederland Leest-boek voor Nederland Leest Live! (www.nederlandleest.nl/school)
Praktisch aan de slag gaan met literatuur in de klas hoeft niet ingewikkeld te zijn. Zo is een regelmatig terugkerend moment waarop leerlingen met elkaar over boeken spreken niet ingewikkeld om te organiseren. Hetzelfde geldt voor enthousiaste boek-introducties, verzorgd door uzelf, de mediathecaris van de school (indien beschikbaar), de bibliothecaris of een veellezende collega. Het zal moeilijk zijn de tijd te vinden, maar voor wie een goed leesklimaat wil creëren in de klas is het goed bestede tijd.
Grote namen en inspiratie op tweejaarlijks symposium
Op dinsdag 11 november vindt de Dag van het Literatuuronderwijs plaats, het grootste symposium voor iedereen die zich bezighoudt met literatuureducatie. Sprekers dit jaar zijn o.a. Arnon Grunberg, Aidan Chambers, Joke van Leeuwen, Annejet van der Zijl, Thomas Vaessens en Geert Buelens.
Redactie: Marijke Bos, Agnes van Montfoort, Peter van Duijvenboden, Daan Beeke, Tike de Boer
Contact: avanmontfoort@lezen.nl
Vormgeving en techniek:
Zeezeilen, Amsterdam
Alle op leesplan.nl opgenomen teksten zijn eigendom van Stichting Lezen en mogen uitsluitend met bronvermelding gebruikt worden binnen de sociale media, op een andere site of in schriftelijke publicaties.
Stichting Lezen besteedt veel zorg aan de betrouwbaarheid en actualiteit van de op deze website gepubliceerde gegevens. Onjuistheden kunnen echter voorkomen.
Stichting Lezen is niet aansprakelijk voor schade als gevolg van onjuistheden of problemen veroorzaakt door, of inherent aan het verspreiden van de informatie via internet alsmede technische storingen.
Aan de op deze website getoonde informatie kunnen geen rechten ontleend worden.
Leesplan.nl is een initiatief van Stichting Lezen. Deze website is ontwikkeld op verzoek van onderwijsinstellingen en bibliotheken. De website voorziet in de behoefte aan een praktisch instrument waarmee kinderopvangorganisaties en scholen de doorgaande leeslijn voor hun eigen instelling kunnen vormgeven.
Trainingsprogramma Lezen voor de lijst in de praktijk
Georganiseerd door: Rijksuniversiteit Groningen
Wat: training voor docenten die helpt bij het onderscheiden van leesniveaus en het structureren en stimuleren van de leesontwikkeling van leerlingen. De leesniveaus zijn gekoppeld aan de Referentieniveaus taal. Ze bieden een gefundeerde basis voor de ontwikkeling van een doorlopende leerlijn voor alle schooltypen van jaar 1 t/m het examen (vmbo, havo, vwo), ook voor excellente leerlingen.
landelijke cursus van 2 dagen met jaarlijks 2 nascholingsdagen
Voor wie:
HBO/HBO+ geschoolde medewerkers basisbibliotheek of pso met trainingservaring.
LET OP: de website www.cursusopenboek.nl is niet langer actief. Neem als trainer contact op met Stichting Lezen: tdeboer@lezen.nl
pabo-docenten Nederlands die hun studenten willen opleiden tot leescoördinator; studenten van pabo 3 of 4 met belangstelling voor jeugdliteratuur die in het basisonderwijs de taak van leescoördinator willen uitvoeren.
landelijke cursus van 6 dagen van 7 uur (inclusief start en slotbijeenkomst van een halve dag)
Voor wie:
MBO/MBO+ geschoolde medewerkers basisbibliotheek die de verbindende factor zijn tussen de bibliotheek enerzijds en de basisscholen anderzijds en een taak hebben op uitvoerend niveau. De training is alleen beschikbaar voor bibliotheekmedewerkers die de Bibliotheek op school in hun beleid hebben opgenomen.
Op deze site kun je je eigen (school)leesplan schrijven en bewaren. Daarvoor moet je eerst inloggen. Scholen die meedoen aan de aanpak 'de Bibliotheek op school' kiezen bij het inloggen voor deze optie. Let op: het leesplan wordt niet automatisch opgeslagen. Kies OPSLAAN om het te bewaren.
Voor wie?
Het leesplan is voor basisscholen die structureel en planmatig willen werken aan leesbevordering, al dan niet in het kader van de Bibliotheek op school.
Ieder kind verdient de kans uit te groeien tot lezer. Als pedagogisch medewerker of leraar kun je daar aan bijdragen. Effectieve leesbevordering begint met een doordacht plan. Leesplan.nl biedt kinderopvanginstellingen en scholen, naast informatie over (na)scholing en leesprojecten, alle handvatten om een dergelijk plan op te stellen.
Docenten maken regelmatig mee dat kinderen tijdens de zomervakantie achteruit zijn gegaan in hun leesvaardigheid. De leesdip kan worden voorkomen met programma's die het lezen tijdens de vakantie stimuleren.
De e-reader en de tablet kunnen het imago van boeken bij kinderen verbeteren. Dat is het geval als het lezen op deze apparaten actief wordt gestimuleerd.
Digitale kinderboeken hebben unieke voordelen voor de taalontwikkeling. Een meta-analyse van 43 studies wijst uit dat bewegend beeld en geluid het verhaal duidelijker illustreren dan stilstaande prenten. Een digitale tutor helpt kinderen zich te concentreren bij het zelf lezen.
De leesbeleving van leerlingen is positiever als ze voor zichzelf lezen dan voor school. Docenten die in het literatuuronderwijs inzetten op positieve leeservaringen, stimuleren het leesplezier en het leesgedrag - ook op de lange termijn.
Young Adult Literatuur (YAL) is aan een opmars bezig. Stond in 2001 een derde van de docenten het toe YAL te lezen voor de lijst, tien jaar later is dat vrijwel verdubbeld. Het genre vervult de ideale 'brugfunctie' tussen kinder- en volwassenenboeken.
Het voorlezen van prentenboeken aan kleuters bevordert, naast hun taal- en leesvaardigheid, ook hun literaire competentie, sociaal-emotionele ontwikkeling en rekenvaardigheid.
Word je van lezen een slimmer mens? Recent onderzoek naar tweelingen wijst uit van wel. De tweelingbroer- of zus die de meeste aandacht had gekregen in de leesontwikkeling, presteerde op latere leeftijd beter op verbale én non-verbale IQ-tests.
De oude Grieken zeiden het al: doe alles met mate. Uit Cito-onderzoek blijkt dat basisscholieren die dagelijks ongeveer een half uur tot een uur lezen, computeren en/of televisiekijken, de beste prestaties boeken op begrijpend lezen.
De meest vaardige lezers zijn mannen, hoger opgeleiden en mensen die in Nederland geboren zijn. Laaggeletterdheid komt met name voor onder mensen die langdurig geen werk hebben.
Nederlanders behoren tot de meest vaardige lezers ter wereld. Hun prestaties liggen door de jaren heen op hetzelfde niveau. Er zijn steeds meer laaggeletterden én excellente lezers.
Regelmatig verschijnen er berichten die erop wijzen dat Nederlandse kinderen steeds minder graag lezen, zeker nu ze zich van jongs af aan omringd weten door smartphones, videospelletjes en Facebook. Rapporten van het Cito en het toonaangevende PIRLS-onderzoek lieten jarenlang een dalende trend zien in het leesplezier.
Wie lezen plezierig en/of nuttig vindt, zal vaker lezen. Hetzelfde geldt voor wie graag opgaat in een verhaalwereld, emoties ervaart of meeleeft met de personages.
Wie tijdens het lezen aangename ervaringen opdoet, ontwikkelt een positieve leesattitude. Aangename leeservaringen zijn bijvoorbeeld een leesflow, het voelen van emoties en de eigen verbeelding.
Ruim één miljoen Nederlanders doen aan creatief schrijven. Het gaat vooral om vrouwen, jongere mensen, hoger opgeleiden en fervente lezers. Poëzie en dagboeken zijn de meest beoefende genres.
Als whatsappen, e-mailen, twitteren en informatie zoeken op internet vormen van lezen zijn, dan lezen we meer dan ooit. Het ‘nieuwe lezen’ is vooral in zwang onder de jongere generaties.
De campagne Lees Voort stimuleert grootouders om aan leesopvoeding te doen. Uit onderzoek blijkt dat 69% van de grootouders weleens voorleest aan hun 0- tot 12-jarige kleinkind. Ook voeren ze regelmatig boekgesprekken en zijn ze een voorbeeld door zelf te lezen.
Docenten in het vo kunnen de Boekenweek op vele manieren inzetten in het literatuuronderwijs. Zo is het bijvoorbeeld relatief eenvoudig om met alle leerlingen hetzelfde boek (het Boekenweekgeschenk) te lezen. Het Boekenweekgeschenk is vaak populair bij leerlingen, al was het maar vanwege de geringe omvang. Maar er is meer.
Tijdens het jubileumcongres van Stichting Lezen benadrukte de Amerikaanse emeritus hoogleraar Education, Stephen Krashen, het belang van vrij lezen voor de taalontwikkeling en de leesmotivatie van kinderen.
Op kinderdagverblijven en scholen in het gehele land zijn vanmorgen de Nationale Voorleesdagen gestart met Het Nationale Voorleesontbijt. Onder anderen H.K.H. Prinses Laurentien, minister Jet Bussemaker, Jennifer Ewbank, Merel Westrik en Hadewych Minis lazen voor aan kinderen die nog te klein zijn om zelf te lezen.
Erik van Os en Elle van Lieshout weten precies welke ingrediënten een goed voorleesverhaal vereist. Hun prentenboek En hoe komt toch een olifant aan al die kilo’s grijs? is een van de tien toptitels voor De Nationale Voorleesdagen 2014. [uit Lezen 4, 2013]
Voorleesambassadeur Gerda Havertong, schrijver Abdelkader Benali en rapper RMB waren vandaag aanwezig in Justitiële Jeugdinrichting De Hartelborgt voor de lancering van het voorleesproject “Laat je Lezen”.
Het is misschien wel de belangrijkste taak van de bibliotheek: via het lezen de (taal)ontwikkeling van kinderen bevorderen. Want kinderen die meer lezen, toont wetenschappelijk onderzoek steeds aan, ontwikkelen zich beter op het gebied van taal. En taal staat aan de basis van alle kennisopname.
Een inspirerende leesomgeving is belangrijk voor het leesklimaat op school. Om scholen aan te zetten tot het investeren in een aantrekkelijke mediatheek, reiken Stichting Lezen en Passionate Bulkboek sinds drie jaar de Prijs voor de Beste Leesomgeving uit.
Veel leerkrachten uit het primair onderwijs hebben inmiddels de cursus Open Boek gevolgd, waarmee zij leescoördinator werden op hun basisschool. Maar waarom wachten tot je als leerkracht werkzaam bent?
Gerlien van Dalen: “Ons onderwijs slaagt erin een grote groep kinderen goed te leren lezen. Dat betekent niet dat er geen verbetering mogelijk is. Het leesonderwijs kan sterker inzetten op leesplezier. Dat is de sleutel tot een grotere leesvaardigheid en meer excellentie.”
Stichting Lezen heeft op 20 november haar 25-jarig bestaan gevierd met een bijeenkomst in De Nederlandsche Bank in Amsterdam. Met de keuze voor deze locatie wil Stichting Lezen het grote culturele, maatschappelijke en economische belang van lezen onderstrepen.
Kwestie van Lezen is een serie folders met achtergronden en praktische tips voor leerkrachten en pedagogisch medewerkers. Deel 4, 5 en 6 zijn gericht op de kinderopvang.
Kwestie van Lezen is een serie folders met achtergronden en praktische tips voor leerkrachten en pedagogisch medewerkers. Deel 4, 5 en 6 zijn gericht op de kinderopvang.
De Weddenschap heeft op enkele plaatsen in het land een feestelijke aftrap. Daarbij staat steeds de ontmoeting tussen een BN’er en een vmbo-klas centraal.
Bundeling congresbijdragen over onderzoek naar geletterdheid bij jonge allochtone en autochtone lezers en de mogelijkheden van intercultureel literatuuronderwijs.
Literatuurstudie naar de wijze waarop lezers zich over het actuele boekenaanbod laten informeren en de rol van de sociale omgeving, de media, de boekhandel, de bibliotheek en het internet in het proces van boekkeuze.
De afsluitende en integrale publicatie van vijfentwintig jaar onderzoek naar verschillende aspecten van het leesgedrag van kinderen en jongeren in het kader van het project Kind en boek. De publicatie geeft een beeld van het leesgedrag van leerlingen en gaat in op overeenkomsten en verschillen.
Bundeling congresbijdragen waarin deskundigen uit binnen- en buitenland een weergave van hun onderzoek presenteren naar geletterdheid bij adolescenten en jongvolwassenen.
Op het eerste gezicht lijkt het makkelijk om een grens te trekken tussen jeugdliteratuur en literatuur voor volwassenen. Maar in welke categorie valt de adolescentenroman?
Eerste historische inventarisatie van en literatuurstudie over de onderzoeken naar lezen en leesgedrag, waarbij de determinanten, instituties en onderzoeksmethoden aan de orde komen.
Literatuurstudie naar het gebruik van oude (boeken en andere gedrukte uitgaven, radio en televisie) en nieuwe (digitale) media. Hierbij staat de vraag centraal of deze nieuwe media verdringend werken ten opzichte van het lezen.
Onderzoek naar een marktgerichte indeling van vraag en aanbod in de (openbare) bibliotheek op basis van uitleengegevens, met segmentatieanalyse van leners van fictie (volwassenen).
Lezen doen we samen! is de vertaling van uitkomsten van wetenschappelijk onderzoek naar lezen en leesgedrag naar de praktijk van leesbevordering van alledag.
Onderzoek naar de vraag of prentenboeken, ondersteund door multimedia, geschikt zijn om de taalontwikkeling te stimuleren bij kinderen die achterblijven
Onderzoek onder jongeren van 16 en 17 jaar uit 5-havo en 5-vwo en een kleine groep volwassenen dat laat zien dat er een positieve relatie bestaat tussen literair lezen en creatief schrijven.
Dat www.lezen.nl is vernieuwd, zal u niet zijn ontgaan. Meer kleurgebruik, meer foto's en een compleet veranderde navigatie. Maar ook de inhoud is veranderd, waarover later meer.
Inventarisatie van Engelstalig empirisch wetenschappelijk onderzoek naar literaire conventies bij kinderen waarvan de resultaten kunnen worden gebruikt als basis voor een literaire leeslijn.
Bundeling van bijdragen aan het congres Reading and Watching over de vraag wat leesbevordering (nog) legitimeert en in hoeverre het geschreven woord nog iets toevoegt aan de alomtegenwoordige beeldcultuur.
Momenteel winnen digitale bibliotheken – websites met prentenboeken op de computer – aan populariteit in kleutergroepen en ontstaat een nieuwe activiteit: kleuters ‘lezen’ en ‘herlezen’ boeken zonder hulp van de leerkracht.
Bijna honderd scholen hebben zich aangemeld voor de SNS REAAL Fonds DICHTERSTOURNEE, hiervan zijn er tien geselecteerd. Tijdens de Poëzieweek (31 januari – 6 februari) trekt de SNS REAAL Fonds DICHTERSTOURNEE langs deze tien middelbare scholen. De scholen zijn op basis van motivatie, onderwijstype en vestigingsplaats gekozen. De tournee bereikt zo een breed publiek in het hele land.
Met de scriptie Van volksverheffing tot ‘pretliteratuur’? De evolutie van De Standaard der Letteren tussen 1956 en 2011 wint Renée Moernaut de Scriptieprijs Stichting Lezen. De Vlaams-Nederlandse prijs beloont elke twee jaar de beste afstudeerscriptie over lezen en is goed voor een geldprijs van 2.500 euro.
Kinderboekenschrijver Jacques Vriens is deze week geïnstalleerd als eerste Kinderboekenambassadeur van Nederland. Stichting Lezen en het Nederlands Letterenfonds namen, in samenwerking met de CPNB, dit initiatief.
De e-reader en de tablet zijn hard op weg om uit te groeien tot de standaard voor het lezen van e-boeken. Terwijl deze apparaten het afgelopen jaar aan populariteit hebben gewonnen, worden de smartphone, laptop en personal computer juist door minder mensen gebruikt. Dat blijkt uit de trendmetingen van Stichting Marktonderzoek Boekenvak (SMB), waarin Stichting Lezen één van de partners is.
De eerste stapjes worden gezet binnen het gezin, ook als het gaat om lezen. Uit onderzoek is bekend dat ouders in de jonge jaren met stip de belangrijkste leesopvoeders zijn. Dat blijft zo gedurende de basisschool en in de onderbouw van de middelbare school, zo concludeert Frank Huysmans in Van woordjes tot wereldliteratuur.
Het gros van de Friezen (83%) pleit voor het voortbestaan van de Friese taal en beheersing van de taal door Friezen die elders zijn geboren (60%). Dit blijkt uit onderzoek naar het koop-, lees- en leengedrag van boeken in Fryslân dat onderzoeksbureau GfK Intomart in opdracht van het Platfoarm Lêsbefoardering Fryslân (PLF) heeft uitgevoerd.
